Premier May vecht in Londen om steun voor brexitakkoord
De Britse premier Theresa May wacht een zware opgave om de voorgestelde scheidingsregeling uit de EU in haar eigen land goedgekeurd te krijgen. Britse en EU-onderhandelaars sloten dinsdag een principeovereenkomst over het Britse vertrek uit de EU in 2019.
Het politieke gevecht barstte dinsdagavond na de eerste berichten over een akkoord direct los. May ontving haar kabinetsleden dezelfde avond voor één-op-één-gesprekken over het akkoord. Woensdagmiddag zouden de minsters over de tekst vergaderen.
Volgens Britse media woensdagmorgen leek premier May de belangrijkste ministers in het kabinet aan boord te krijgen voor de deal. De verwachting was dat de ministers Penny Mordaunt (Ontwikkelingssamenwerking) en Eshter McVey (Werk en Pensioenen) mogelijk zouden opstappen. Tot een val van het kabinet zou dat volgens commentatoren niet leiden.
Later volgt nog de hobbel van het parlement, waar haar minderheidsregering gedoogsteun krijgt van de kritische Noord-Ierse DUP. DUP-parlementslid Jeffrey Donaldson liet woensdag vast weten dat de Brexitdeal de eenheid van het Verenigd Koninkrijk „fundamenteel ondermijnt.” Dit kan volgens hem leiden tot het „uiteenvallen van het Verenigd Koninkrijk en dat is niet iets waar we achter kunnen staan.”
Prominente conservatieve partijgenoten van May, zoals Boris Johnson en Jacob Rees-Mogg, lieten dinsdagavond al weten geen vertrouwen te hebben in het conceptakkoord. „Compleet onacceptabel voor iedereen die in democratie gelooft”, zei Johnson tegenover de BBC. Hij noemde de conceptdeal „iets voor een vazalstaat”. „Ons parlement heeft straks voor het eerst in duizend jaar niets te zeggen over de wetgeving waarmee dit land wordt bestuurd”, voorspelde de oud-minister van Buitenlandse Zaken.
Ook vanuit de oppositie klonken kritische geluiden. De leiders van Labour, de Scottish National Party en de Liberal Democrats drongen in een gezamenlijke brief aan May aan op een „betekenisvolle” stemming over de uiteindelijke deal. Ze willen geen stemming waarin ze alleen voor of tegen het akkoord mogen stemmen, maar vragen het recht om amendementen in te dienen.
Het was woensdagochtend nog onduidelijk wat precies in de conceptovereenkomst staat. De Ierse regering liet volgens de BBC weten dat de onderhandelingen „nog gaande zijn”.
Het lijkt er op dat er in het akkoord sprake is van dat Noord-Ierland in de EU blijft en daarmee min of meer losgemaakt wordt uit het Verenigd Koninkrijk. Dat zei de leider van de Noord-Ierse regeringspartij DUP, Arlene Foster, op basis van conceptteksten. Ook commentaren van andere Noord-Ierse politici wezen daarop.
De eerste geluiden uit de zakenwereld waren wel positief over de deal. Jürgen Maier van Siemens liet woensdagmorgen tegenover de BBC weten dat „zijn onderbuikgevoel” zegt dat „we achter deze deal moeten gaan staan.”
De ambassadeurs van de 27 andere EU-lidstaten zouden woensdag in Brussel bijeenkomen om over de stand van zaken te discussiëren en eventuele verdere stappen voor te bereiden. Daarvoor kan een bijeenkomst van de EU-ministers van Buitenlanse Zaken in Brussel worden bijeengeroepen, mogelijk maandag. Daarna kan een speciale top van de EU-regeringsleiders plaatsvinden om de laatste knopen door te hakken.
Het vertrek uit de EU is het gevolg van een referendum in 2016 toen 52 procent van de Britse kiezers voor een brexit stemde.