Wall Street fungeerde als aanstichter. De Dow-Jonesindex leverde woensdag 3,2 procent in. De Nasdaq, de graadmeter voor de technologiefondsen, verloor zelfs 4,1 procent. Donderdag volgden Tokio en Sjanghai met minnen van 3,9 en 6 procent. De Dow ging nog eens 2,1 procent omlaag. In Amsterdam daalde de AEX op twee achtereenvolgende dagen met respectievelijk 1,7 en 1,9 procent.

Er is geen sprake van een direct aanwijsbare oorzaak, van een plotselinge gebeurtenis die deze heftige bewegingen in gang heeft gezet. Analisten wijzen in het algemeen op twee factoren die een rol zouden spelen. Zo laait onder beleggers de vrees weer op voor een escalatie van de spanningen die zich al maandenlang manifesteren op handelsgebied. De Amerikaanse president Donald Trump ligt vooral op ramkoers met China, de twee grootste economieën zijn verwikkeld in een stevig robbertje vechten. Blijven onderlinge afspraken uit en bestoken zij elkaar met steeds meer en steeds hogere importheffingen, dan kan dat de mondiale economie flinke schade toebrengen. We horen die waarschuwing voortdurend, deze week opnieuw van de zijde van het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

Rente

Een andere ontwikkeling die het beurssentiment negatief beïnvloedt, lijkt de rentestijging in de VS. Die stuwt de financieringslasten van bedrijven op. De tienjaarsrente klom de achterliggende weken geleidelijk tot boven de 3 procent. Dat maakt bovendien obligaties voor investeerders aantrekkelijker en dus kopen zij die in ruil voor hun aandelen.

De korte rente die wordt vastgesteld door de Federal Reserve (Fed) is na de crisis inmiddels in acht stappen naar boven bijgesteld. Drie keer gebeurde dat dit jaar en de markten verwachten in december een volgende ingreep. Hogere tarieven passen bij de fase waarin de Amerikaanse economie verkeert: een sterke groei en een lage werkloosheid.

Toch klinkt er ongezouten kritiek van president Trump op de Fed en diens voorzitter, de door hem zelf benoemde Jerome Powell. Genoemde instelling loopt volgens de president veel te hard van stapel. Een dergelijke interventie is hoogst ongebruikelijk. De centrale bank opereert onafhankelijk, de politiek dient zich niet met het monetaire beleid te bemoeien. Maar ook in dat opzicht trekt Trump zich weinig van de gangbare mores aan.

Correctie

We kunnen in ieder geval vaststellen dat de aandelenkoersen op een hoog niveau liggen, zeker in de VS. Op Wall Street zijn in de voorbije periode talloze malen nieuwe records gevestigd. Dat er in die situatie op zeker moment een correctie optreedt, zal niemand verbazen. Daar is dan geen stevige aanleiding voor nodig.