Intussen roept de ontknoping die door nog maar weinigen werd verwacht de nodige vragen op. Wat gebeurde er op het ministerie tussen het bekend worden van de vermissing en het ogenblik waarop staatssecretaris Harbers een pardonmaatregel uitvaardigde? En hoe zit het eigenlijk met het toezicht op minderjarige vluchtelingen in de nacht voor hun uitzetting?

Of in de toekomst meer wanhopige vreemdelingen, als een soort bijeffect van Harbers’ pardon, besluiten de benen te nemen, is iets wat de tijd moet leren. Zo’n stap kan wel een jarenlang verblijf in de illegaliteit tot gevolg hebben voor wie geen Howick of Lili heet en geen grote kring van sympathisanten om zich heen heeft staan. Of dat beter is dan meewerken aan terugkeer, is de vraag.

Niet minder dan acht verschillende rechters bogen zich de afgelopen maanden over het dossier van Howick en Lili. De oordelen van de bestuursrechter in juli en die van de Raad van State vorige maand liepen daarbij behoorlijk uiteen. Dat tekent de complexiteit van de zaak, waarbij vele belangen moesten worden afgewogen. In dat licht is de uiteindelijke keus om Howick en Lili toch in Nederland te houden niet ongerijmd. De waarschuwing van de Raad voor de Kinderbescherming dat de ontwikkeling van de twee gevaar liep kwam daar nog bij.

Wie even wat afstand neemt van de actualiteit, belandt al snel bij de vraag wat in de toekomst de beste manier is om met nieuwe schrijnende situaties om te gaan. Nog massiever protesteren? Nog meer druk leggen op de autoriteiten om een uitzetting niet door te laten gaan?

In een vlammende toespraak vorige week haalde GroenLinksleider Jesse Klaver het bekende links-rechtsframe tevoorschijn. Hij plaatste de hardvochtigen (ondere anderen Harbers) tegenover de medemenselijken (onder anderen hijzelf). Dat is wel erg gemakkelijk.

De in Canada werkzame politicus-publicist Michael Ignatieff, tevens oud-leermeester van de progressieve premier Trudeau, zei recent: „Wie het fascisme in Europa nieuw leven wil inblazen, moet een nog ruimhartiger asielbeleid voeren.” Een aan Klaver te stellen vraag is dus of hij vindt dat politici kunnen wegkijken als het maatschappelijk draagvlak voor een als te royaal ervaren pardonregelingen taant. Los van diens opvattingen daarover; verstandig is dat zeker niet.

Er zijn dus redenen om een nieuw debat over een structureel ruimer kinderpardon even te parkeren, tot de ergste emoties die deze zaak heeft opgeroepen zijn verdwenen. En als Howick en Lili in de tussentijd iets verdienen, is het rust.