De Graaf volgt Piet Hein Donner (CDA) op, die later dit jaar met pensioen gaat. De Raad van State is een belangrijk adviesorgaan van de regering en tevens de hoogste bestuursrechter. Het is voor het eerst dat een D66’er de post vervult.

Ollongren zegt namens het kabinet „erg blij” te zijn met de benoeming. „Hij beschikt over de hele breedte over relevante ervaring. Hij heeft in het openbaar bestuur in Nederland de relevante ervaring. In beide Kamers, als minister, ook in het lokaal bestuur. Hij is zeer gekwalificeerd en ik heb er veel vertrouwen in dat hij het vicepresidentschap op gezaghebbende wijze zal uitoefenen.”

De suggestie dat De Graafs lidmaatschap van D66 een rol heeft gespeeld wees partijgenoot Ollongren van de hand. „Dat was uiteraard geen criterium”, zei de minister stellig. Ollongren zei dat er met twee andere kandidaten is gesproken, maar wilde over hun identiteit niets kwijt.

Over de Graafs benoeming was de laatste tijd nogal wat te doen. Binnen de Raad zelf was naar verluidt niet iedereen tevreden met diens kandidatuur. Dat zou voor sommige leden van de Raad reden zijn geweest om Dijsselbloem te benaderen, met de vraag zich te kandideren.

De manier waarop de vicepresident (de koning is de president) wordt benoemd, stamt nog uit de negentiende eeuw en is in Den Haag al jaren onderwerp van gesprek. De regering gaat over de benoeming, het parlement komt er niet aan te pas. In 2011 riep een meerderheid van de Kamer de regering op het parlement een rol te geven in de benoeming. Aan die oproep is nooit gehoor gegeven.

De Graaf was eerder actief voor zijn partij in de Tweede Kamer, en was aan het begin van deze eeuw minister en vicepremier in het tweede kabinet-Balkenende. Sinds 2011 is hij lid van de Eerste Kamer.