Vanaf zijn aantreden als president heeft Trump er geen geheim van gemaakt dat hij af wilde van de Irandeal. Onomwonden zei hij dat dit het slechtste verdrag ooit was. Hij verweet zijn voorganger Obama zich door Teheran bij de neus te hebben laten nemen. Zijn kiezers beloofde Trump het verdrag te beëindigen. Die belofte heeft hij ingelost.

Trump kiest in zijn buitenlandse politiek duidelijk een hardere lijn dan de vorige Amerikaanse president deed. Met duidelijke taal en zo nodig met strenge maatregelen probeert hij onwillige landen in het gareel te krijgen. Zeker nu recent hardliners zoals de nieuwe veiligheidadviseur, Bolton, en de onlangs aangetreden minister van Buitenlandse Zaken, Pompeo, zijn team zijn komen versterken, kan hij tamelijk ongestoord die koers volgens.

Als bewijs dat deze hardere aanpak werkt, kan Trump wijzen op de voorzichtige toenadering tot Noord-Korea. Nog maar enkele maanden geleden hield de wereld de adem in omdat een gewapend conflict tussen beide landen dreigde. Nu wordt er echter druk overleg gevoerd over een topontmoeting tussen Trump en Kim Jong-un. Dinsdag deelde de Amerikaanse president in zijn rede over de Irandeal en passant mee dat Pompeo op dat moment onderweg was naar Noord- Korea. Zijn stelling is: als die hardere lijn bij Noord-Korea werkt, dan werkt die ook tegenover Iran.

Dat Trump eraan twijfelt of Teheran zich echt houdt aan de afspraken van de deal uit 2015, is niet vreemd. Niemand kan uitsluiten dat het land in het geheim doorwerkt aan een kernwapenprogramma. Het is weliswaar niet zeker of de bewijzen die Israël vorige week opvoerde werkelijk van recente datum zijn. Maar ze scheppen wel de onzekerheid over de vraag of Iran integer met de afspraken omgaat. Dat Trump vraagtekens heeft, is dus begrijpelijk.

Vraag is echter of de harde lijn waarvoor de VS nu kiezen ook gaat werken. Dat valt moeilijk te beoordelen. Weliswaar is bekend dat tegenover Arabische landen doorgaans heldere taal beter werkt dan omfloerste diplomatie, maar er zijn verschillende zorgpunten.

Eerste vraag is of het verschil dat nu tussen Amerika en de andere partners van de deal is ontstaan, Iran juist niet meer speelruimte geeft.

Tweede punt is hoe Trumps besluit doorwerkt in het Midden-Oosten. De situatie daar is uiterst instabiel. Saudi-Arabië en Israël steunen Amerika, maar de andere landen kiezen voor Iran. Dat drijft de spanning op.

Derde punt is dat niet valt uit te sluiten dat Israël zich nu vrij voelt om Iran aan te pakken. Tot nu toe hield het zich in, mede omdat Amerika afspraken had met Teheran. Die zijn nu verscheurd.

Kortom, er zijn weliswaar argumenten te noemen vóór Trumps besluit, maar de stabiliteit in de internationale verhoudingen is daarmee niet toegenomen.