Lik op stuk in Syrië
Hard bewijs dat het Syrische regeringsleger in Douma chemische wapens heeft gebruikt, is er niet. Maar wie de beelden van dode kinderen ziet, weet dat de aanval zelf geen nepnieuws is. Er zijn duidelijk grove middelen gebruikt. Als er zeventig doden zijn, spreken we niet van een incident of een ongelukje.
Het ligt voor de hand dat deze aanval is gepleegd door het Syrische regime van president Assad. Het is bekend dat Syrië in het verleden heeft beschikt over chemische wapens. Die zijn in 2013 onder toezicht van de OPCW (Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens) vernietigd. Daarmee werd toen op het nippertje internationaal ingrijpen voorkomen. De OPCW ziet toe op de naleving van het verbod op chemische wapens en kreeg in 2013 de Nobelprijs voor de Vrede.
Chloorgas staat echter officieel niet op de lijst van verboden chemische wapens. Dat mag tegenstrijdig klinken, want chloor is een moorddadig middel. Bovendien is het gemakkelijk te maken.
Een jaar geleden voelde de Amerikaanse president Trump zich al genoodzaakt om Syrië een tik op de vingers te geven voor het gebruik van chloor. De VS vuurden toen 59 kruisraketten af op Syrië. Dat was een eenmalige en beperkte vergeldingsaanval.
Trump liet toen merken vooral te zijn geraakt door de beelden van dode kinderen. De aanval van zaterdag heeft voldoende nieuwe schokkende foto’s opgeleverd.
Het lijkt erop dat de Amerikanen nu weer zo’n klap willen uitdelen. Twee weken geleden nog wekte president Trump de indruk dat hij de VS wilde terugtrekken uit de strijd rond Syrië. Maar nu is duidelijk dat het Witte Huis de steven heeft gewend.
Anders dan vorig jaar stelt Rusland zich nu bij voorbaat achter Syrië op. Zolang niet keihard is bewezen dat de regering-Assad achter de aanval van zaterdag zit, is Moskou niet bereid Damascus te straffen. Daarin heeft Rusland een punt. Chloor is heel makkelijk te gebruiken en is echt niet voorbehouden aan professionele troepen. Bovendien zijn de rebellen geen lieverdjes.
Maar het kan weken duren voordat de OPCW conclusies trekt. Ook over de gifgasaanval op de Russische oud-spion Skripal op 4 maart is nog steeds geen definitief OPCW-rapport. Maar de wispelturige Trump kan niet zolang wachten. Hij wil lik op stuk.
De Nederlandse regering heeft, bij monde van minister Bijleveld (Defensie), al gezegd „begrip” te hebben voor een Amerikaanse strafexpeditie. Normaal gesproken wordt Nederland –als klein land– weinig gevraagd. Maar momenteel is Nederland lid van de VN-Veiligheidsraad, dus doet de Haagse mening ertoe.
Juist daarom is het de vraag of Den Haag hier wel voor de juiste lijn kiest. De Nederlandse Grondwet roept de regering op tot de „ontwikkeling van de internationale rechtsorde” (artikel 90). Op zijn minst mag dan worden verwacht dat een deskundig oordeel van de OPCW –die nota bene in Den Haag is gevestigd– wordt afgewacht.
