Volgens de RDA zijn vissen wezens met gevoel. „Dat brengt voor de samenleving een zorgplicht met zich mee”, schrijft het adviesorgaan van het ministerie van Landbouw. Het welzijn van vissen staat maatschappelijk minder in de schijnwerpers dan dat van andere gewervelde dieren. Ook in de wetgeving is het welzijn van vissen niet of slechts beperkt geborgd. De RDA vindt dat onterecht.

Martin Scholten, voorzitter van een groep specialisten die het rapport heeft voorbereid, erkent dat geleerden het niet eens zijn over de vraag of vissen pijn, ongerief of stress kunnen ervaren. „Daar is al lang discussie over. Een stroming in het onderzoek is overtuigd van niet, maar in de samenleving en een ander deel van de wetenschap heerst tegenwoordig de opvatting dat vissen op dezelfde manier pijn kunnen ervaren als ‘hogere’ dieren. En daar is ook meer over bekend omdat er betere technieken zijn om bijvoorbeeld reacties van vissen op prikkels te meten”, zegt Scholten in een toelichting.

De Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA bepleitte vorig jaar al dat vissen, als het gaat om bewustzijn en welzijn, op dezelfde manier behandeld moeten worden als zoogdieren en vogels.

De RDA komt in het rapport met een reeks adviezen, die zijn toegespitst op de verschillende manieren waarop mensen in aanraking komen met vissen: beroepsvisserij, sportvisserij, viskweek, handel in en houden van siervissen en het gebruik van vissen als proefdieren.

Verdoving

Bij de beroepsvisserij pleit de organisatie onder meer voor selectieve vangsttechnieken, verdoving van de vis voordat die gedood wordt en beperking van de tijd tussen de vangst en het doden.

Ook zouden keurmerken voor vis meer aandacht moeten geven aan welzijn. ”Viswelzijn” leent zich er volgens de RDA voor om als verkoopargument te worden gebruikt, zoals dat bij vlees gebeurt met het Beter Levensysteem van de Dierenbescherming.

Sportvissers en mensen die siervissen houden, moeten werken aan verbetering van hun „kennis en kunde.” Voor dieren in aquariums moet ook de gezondheidszorg op een hoger plan worden gebracht, vindt het adviesorgaan.

Overigens zijn niet alle vissen gelijk. Scholten: „Je hebt intelligente vis en domme vis. Over welke heb je het? Over een relatief slimme haai of rog, of over een simpel zandspierinkje? Dat maakt verschil.”

De brancheorganisaties van vissers hebben vooraf inzage in het rapport gehad. Zij wijzen erop dat de wetenschap nog altijd verdeeld is over de vraag of vissen pijn en leed ervaren op een manier die vergelijkbaar is met die bij mensen en zoogdieren. Toch mag dat geen alibi zijn om het welzijn van dieren niet serieus te nemen, schrijft de organisatie van kottervissers VisNed in een nieuwsbrief aan de leden.