JA

Dit is zeker een moment om bij stil te staan, hoewel het feestelijke element onder grote druk staat. De landspolitiek van Israël is zeer omstreden en inmiddels is er zo veel geweld gepasseerd en zit de situatie zo op slot dat feest vieren erg wrang en ongepast lijkt. Desalniettemin is de achterliggende kwestie, hoe het zo gekomen is en of de Joodse staat gewettigd is, minder ondoorzichtig, want die gaat terug op de Tweede Wereldoorlog, de jaren daarop, en het ontstaan van een nieuwe Joodse beweging die aan de Tweede Wereldoorlog voorafging.

De achterliggende vraag is die van billijkheid. Hoe is een Joodse staat te billijken in het licht van 70 jaar strijd, conflict en verliezen? De billijkheid komt op uit de vijftig jaren die aan het ontstaan van de staat Israël voorafgaan, met het Dreyfusproces, het ontstaan van de zionistische beweging (Herzl), de groepen Joden die in de jaren erna al verhuisden naar Israël (alioth), de vervolgingen in de decennia erna (de opkomst van Hitler, de Holocaust). Na de Tweede Wereldoorlog kregen Joden door de Volkerenbond een eigen land toegewezen, en dat was billijk. Zij zouden daarin met andere inwoners in vrede leven, maar van meet af aan werd dit de Joden niet gegund (de Joods-Arabische oorlog, de Sinaïoorlog, de Zesdaagse Oorlog, de Jom Kipoeroorlog, de Libanonoorlog, de eerste intifada etc.). Natuurlijk hebben Israëli’s zich verzet en hebben zij fouten gemaakt, maar als Israëls vijanden zich eerder hadden neergelegd bij ”in vrede samenwonen”, hadden de volken die er al woonden nu meer land gehad. Zij hebben zelfs gezworen (en dit in beginselverklaringen opgenomen) dat het Joodse volk, dat gelijkstaat aan zionisme, van de kaart geveegd zal worden en nooit erkend zal worden. Als Joden zich daartegen verweren en verzetten, als zij zichzelf beschermen en soms disproportioneel uithalen, wordt de voorgeschiedenis meestal vergeten.

Bij dit alles komt dat christenen rekening houden met de bijzondere weg die God met het Joodse volk gaat en dat het kan gebeuren dat Hij Joden terugleidt naar het land dat Hij verkiest en waar zij met anderen moeten leren samenleven. In alle voorzichtigheid kunnen christenen en Joden, en natuurlijk Messias belijdende Joden, dankbaar zijn dat het Joodse volk een land heeft waarmee de staat Israël weer op de kaart staat, want vanaf de tweede eeuw na Christus was dit niet meer het geval. Tevens is dit herstel van het volk en het land Israël een aanwijzing van Gods trouw aan Zijn verbond dat de geschiedenis van Kerk en Israël bijeenhoudt, tot op de dag van vandaag.

In de loop van de geschiedenis hebben kerken gemeend dat Gods verbond van het Joodse volk op de Kerk was overgegaan en dat het bewijs daarvan werd geleverd doordat Joden nooit meer een land zouden hebben en altijd in ballingschap zouden verkeren. Het kerkelijke gelijk werd vooral gevonden in het Joodse ongeluk. En naarmate christenen het Joden moeilijk maakten, hun samenkomsten verboden en hun boeken en synagogen verbrandden, stapelde de bewijsvoering zich op. Christenen hadden zo het bewijs in eigen handen. „Kijk maar hoe God de Joden slaat”, en zij sloegen erop los. Het is te billijken dat het Joodse volk nu een eigen land heeft.

NEE

Dat is beslist geen feestelijk moment, omdat zionisme onmiskenbaar tot onderdrukking leidt. Joden hebben geen recht op een eigen land en staat, want zij hebben dit land van anderen gestolen en weigeren dit te delen. Ze nemen zelfs nu nog land in bezit en bouwen er huizen en steden. Bovendien staan ze niet toe dat de verdrukte gebieden voldoende in hun levensbehoeften kunnen voorzien. Zionisme is een totalitair ideaal dat geen ruimte laat voor andere religies en niet-Joodse samenlevingsvormen. Joden zijn uit op wereldregering en denken dat zij daarmee God aan hun kant hebben. Dit ideaal druist regelrecht tegen de woorden van Jezus in, die zeker niet tot zelotisme (nu zionisme) opriep.

DUS

De stichting van de staat Israël 70 jaar geleden is een belangrijk moment, ook voor christenen, dat gemarkeerd mag worden. In het licht van billijkheid, ”wat recht en juist is”, kunnen christenen er geen bezwaar tegen aantekenen.