Wie op straat in Jakarta rondvraagt naar de veroordeling van oud-gouverneur Ahok, krijgt al snel alle mogelijke reacties. Er is een groep die er uitgesproken blij mee is, zoals de 49-jarige Lemansanen. Hij komt uit het dorpje Klebet en gaat iedere vrijdag naar de gigantische Istiqlalmoskee in Jakarta voor het vrijdagmiddaggebed. Hij krijgt er te eten en bovendien geld voor de terugreis naar huis.

„Veel moslims hebben een hekel aan Ahok”, zegt hij. Hij snapt heel goed waarom: een christen hoort volgens hem geen gouverneur te zijn van Jakarta. Ahok zou zich bovendien schuldig hebben gemaakt aan blasfemie door in een toespraak uit de Koran te citeren. „Hij kon zijn tong niet in toom houden”, zegt hij. Lemansanen sloot zich daarom aan bij het Front ter Verdediging van de Islam (FPI): een beweging die strijd voert voor de ware islam. In ruil voor wat geld ging ook hij de straat op uit protest tegen Ahok.

Er zijn ook mensen als Leena (45), die in een oranje overal op een bankje ligt te dutten. De vrouw werkt bij de afvaldienst en vond Ahok een goede gouverneur. „Onder zijn bewind veranderde Jakarta in een groene stad”, zegt ze. Ze weet echter niet goed wat ze van zijn gevangenschap moet denken. Op die lijn zit ook de werkloze Sita. „Ik vind het erg dat Ahok in de gevangenis zit, maar ik kan me er ook niet druk om maken. Ik vraag me elke dag af wat ik moet eten.”

Compromis

„Toen Ahok werd gekozen tot gouverneur, had hij veel aanhangers”, weet ds. Purboyo Susilaradeya van de protestantse Immanuelkerk in Jakarta. „Hij had nieuwe, frisse ideeën om Indonesië verder te ontwikkelen, en die werden met vreugde verwelkomd. Eindelijk was er een regering die daadkrachtig een einde maakte aan corruptie.” De economie kreeg bovendien een boost en de infrastructuur werd aangepakt.

De predikant zegt dat de overheid strijd tegen moslimextremisme, waardoor Indonesische christenen in vrijheid kunnen leven. „De beslissing van Ahok om zijn straf uit te zitten zonder hoger beroep aan te tekenen, zie ik als een compromis om de vrede te bewaren. Maar het blijft een vreemde situatie: de hoogste moslimorganisatie heeft Ahok veroordeeld en de rechters waren niet neutraal. Ik vind het jammer dat de autoriteiten zo hebben toegegeven aan de angst voor chaos.”

Voorzitter Henriëtte Hutabarat Lebang van de Indonesische Raad van Kerken formuleert iets voorzichter, maar zit feitelijk op dezelfde lijn. „We erkennen, net als Ahok zelf, de onafhankelijkheid van de Indonesische rechters”, zegt ze eerst. Maar tegelijk is ze bang dat de demonstraties de rechters toch niet onberoerd hebben gelaten. „Wij hebben onze ongerustheid over deze gang van zaken uitgesproken in een open brief aan de president.”

Respect

Hutabarat Lebang is echter ook onder de indruk van Ahoks besluit om de gevangenis in te gaan. „Dat maakt hem sterk. Hij is oneerlijk behandeld en accepteert dat in het landsbelang. Christenen hoeven niet in alle situaties de andere wang toe te keren, maar Ahok doet dat nu wel. Daarmee toont hij een sterk geloof in God.”

Directeur Moses Wibouro van de theologische opleiding Setia deelt die mening. „Ik vond het de beste oplossing dat Ahok zijn straf accepteerde. Er waren anders nieuwe felle protesten uitgebroken.” Hij noemt het daarom jammer dat er in Europa is geprotesteerd is tegen zijn gevangenschap, ook al waardeert hij de betrokkenheid. „Wij kijken anders naar de situatie van Ahok. We hopen dat onze huidige president de komende jaren gebruikt om het moslimsextremisme verder te beteugelen.”

Ook van islamitische zijde leeft er bewondering voor Ahoks besluit de straf te accepteren. „Ik vind het dapper dat Ahok besloot de gevangenis in te gaan en dat hij daarmee de gemoederen tot bedaren bracht”, zegt Didin Nurul Rosidin van het gematigd islamitische Fahmina Instituut. „Maar het blijft bitter: de rechters hadden geen reden de gouverneur op te sluiten. De moslimgemeenschap is opgehitst tegen Ahok, uit pure haat. In gesprekken proberen wij islamitische voorgangers op redelijke gedachten te brengen.”

Veroordeling ondanks gebrek aan bewijs

In mei vorig jaar veroordeelde de Indonesische rechter de christelijke gouverneur Ahok wegens godslastering tot een gevangenisstraf van twee jaar. Ahok, die van Chinese komaf is, had de Koran geciteerd om duidelijk te maken dat het geschrift moslims niet verbiedt op een christelijke leider te stemmen. Ahok werd veroordeeld terwijl het openbaar ministerie in het voorjaar nog stelde geen bewijs voor godslastering te vinden. Ahok ging echter niet tegen de uitspraak in beroep.

Ahoks echtgenote, van wie hij inmiddels is gescheiden, las na de veroordeling een brief van hem voor, waarin hij schrijft geleerd te hebben om onrecht in het belang van de natie te accepteren. „De Heere slaapt niet”, gaf hij bovendien aan. Hij zei anders ook nieuwe demonstraties te vrezen. Aan zijn veroordeling gingen felle protesten van radicale moslims vooraf.

In Nederland startte de organisatie Jubilee Campaign, met steun van de ChristenUnie en SGP, de petitie Red Ahok. De petitie was vrijdag 20.227 keer ondertekend. Ook organisaties als Amnesty International spraken zich sterk uit tegen de veroordeling van Ahok.