Als identiteit vanzelfsprekend is, heeft het een vaste plek in je denken en handelen en vraagt het niet elke keer de aandacht. Maar een vanzelfspekende identiteit mist bewustwording. „Dan vergeet je de waarde ervan, evenals de opdracht en roeping van God. Daarmee verwaarloos je de identiteit, die uiteindelijk verdwijnt”, constateert Henk Vermeulen.

De regisseur identiteit en vorming van het onderzoekscentrum van de Goudse hogeschool daagt de deelnemers aan zijn workshop uit om na te denken hoe de identiteit op hun school tot uiting komt.

Dat is nog niet zo makkelijk. Een deelnemer merkt op dat het al snel goed lijkt als de Bijbel en de Drie Formulieren in de schoolgids staan genoemd, inclusief Bijbelvertaling en psalmberijming. „Je kunt wel regeltjes aanleren, maar voelen leerlingen dat je zelf leeft vanuit de bron?” vraagt een ander zich hardop af.

Ademen

Vermeulen laat een model zien waaruit blijkt dat de bron waaruit de school put, doorwerkt in de visie en het dagelijks handelen. „Als het goed is, is er een in- en uitademen”, stelt hij. En dat komt tot uiting op alle schoolterreinen: personeelsbeleid, vieringen, inhoud van de lesstof, inrichting van de gebouwen en pedagogische idealen. „Die manier van denken is op zich niet nieuw, maar in de praktijk vergeten we die vaak omdat we zo druk zijn.”

Hij haalt de gereformeerde scholengemeenschap Guido de Brès in Amersfoort aan, waar bij binnenkomst een muur is te zien met de woorden ”Wij zijn allen leerlingen van Christus” – een uitspraak van Guido de Brès. „Dit gebouw is zichtbaar een christelijke school. Terwijl ik ook in schoolgebouwen kom die eruitzien alsof ze elke school hadden kunnen zijn.”

Volgens Vermeulen heeft identiteit gestructureerde aandacht nodig. „Soms houden scholen er een bezinningsochtend over, omdat ze een onderwerp nodig hadden. Maar identiteit moet overal terugkomen: tijdens de teamvergadering, lesvoorbereiding, functioneringsgesprekken en vakgroepen. Bovendien is christelijke identiteit geen doel, maar een ideaal en verlangen. Laten we biddend en werkend dat verlangen met elkaar levend houden.”

Vergeving

Bram de Muynck, lector aan het onderzoekscentrum, en pabostudent Ronne van der Made staan in een andere workshop stil bij vergeving in het onderwijs. Van der Made is bezig met een afstudeeronderzoek over de zichtbaarheid van vergeving in het basisonderwijs.

In het buitenland speelt vergeving een grote rol in het christelijk onderwijs. De studente noemde het voorbeeld van een juf in Canada die met een kind dat een lelijk woord had gezegd de klas uit ging om te bidden om vergeving. Engelse scholen kennen zelfs een model voor vergeving. Nederlandse scholen besteden in de beschrijving van hun identiteit vrijwel geen aandacht aan vergeving. Volgens Van der Made is vergeving „een Bijbelse opdracht die onderbelicht is.”