De Italiaanse Senaat heeft donderdag met grote meerderheid ingestemd met een voorstel dat het burgers mogelijk maakt een wilsverklaring, op schrift of op de band, op te stellen om geneeskundige behandeling te beëindigen in het geval van uitzichtloosheid.

Daaronder wordt verstaan het doorgaan of het beginnen met zinloze of weinig zinvolle medische behandelingen bij terminale patiënten. Het stoppen met het kunstmatig toedienen van eten en drinken maakt er deel van uit.

Artikel 1 van de nieuwe wet bepaalt dat geen behandeling of diagnose kan worden begonnen of voortgezet zonder de toestemming van de patiënt. In het geval van een minderjarige is er een wilsverklaring van de ouders nodig. De patiënt stelt een vertrouwenspersoon aan die ervoor moet zorgen dat diens wens wordt geëerbiedigd.

De wet kwam zonder veel schermutselingen door de Senaat. Dat was mede te danken aan het samen optrekken van de centrumlinkse Democratische Partij en de populistische Vijf Sterrenbeweging – normaal politiek tegenstanders van elkaar. Het politieke spectrum op rechts, onder aanvoering van Berlusconi, was weinig strijdlustig.

Rooms-katholieke parlementariërs en organisaties waren verdeeld. Mogelijk hadden de woorden van de paus ongewild verdeeldheid gezaaid. „We moeten de grenzen van onze sterfelijkheid erkennen”, zei Franciscus onlangs, doelend op het probleem van uitzichtloosheid.

De paus liet doorschemeren het verstandig te vinden als artsen in overleg met de patiënt in zulke omstandigheden een medische behandeling staken. Het zou dan niet gaan om het doden van iemand, maar om het accepteren van een dood die niet kan worden tegengehouden. Voorstanders van de regeling, die in Italië het ”biologisch testament” wordt genoemd, zagen daarin steun van rooms-katholieke zijde.

Het Vaticaan zag zich daarom genoodzaakt om de uitspraak te nuanceren. „Met moet afzien van behandelingen die niet gerechtvaardigd zijn omdat ze de omstandigheden van de patiënt niet sterk verbeteren. Maar daarmee wordt zeker niet bedoeld dat de patiënt geen eten en drinken of hygiënische zorg mag krijgen”, zei Gualtiero Bassetti, de voorzitter van de Italiaanse Bisschoppenconferentie twee dagen geleden.