Sinds het gesjoemel bij dochter CASA Medical lag de overkoepelende stichting CASA Nederland al geruime tijd onder vuur. Enkele jaren geleden werd ook bij de CASA-abortusklinieken gerommel bij de subsidiëring vastgesteld.

Begin november werden de CASA-klinieken failliet verklaard. Het lukte de curator daarna niet om een doorstart te maken, waardoor de klinieken op 8 december hun deuren echt moesten sluiten.

Als je ervan uitgaat dat CASA ongeveer de helft van het aantal abortussen in Nederland uitvoert, betekent dit dat tot het einde van dit jaar zo’n 2000 vrouwen niet gemakkelijk ergens terechtkunnen om hun zwangerschap af te laten breken.

Oplossingen

Minister Bruins (Medische Zorg) heeft tegen de Tweede Kamer gezegd dat hij de continuïteit van de abortushulp „nauwlettend” in de gaten zal houden (ND 1-12). In het Parool (5-12) vertelde een zorgverlener (anoniem) dat hij voor een vrouw die echt niet kon wachten met een abortus een afspraak in België had geregeld. In Nederland was alles vol.

Bij het denken in dit soort oplossingen blijft er echter sprake van een abortus. Is het niet bij CASA, dan wel bij het Utrechtse Vrelinghuis of desnoods in het Belgische Hasselt. Er zijn echter oplossingen mogelijk die zowel de wachtlijsten als de gezondheid van de vrouwen ten goede komen.

Gevolgen van abortus

Het is zaak om te zoeken naar een alternatief in plaats van een abortus. Waarom? Uit onderzoek van kenniscentrum Rutgers naar de seksuele gezondheid in Nederland (2009) blijkt dat 42 procent van de vrouwen na een abortus zorgeloos (althans wat de abortus betreft) door het leven gaat. Daarmee is echter ook gezegd dat een meerderheid van de vrouwen (58 procent) wél last heeft van blijvende gevolgen. Deze moeten we niet onderschatten.

Allereerst en vooral kan er sprake zijn van negatieve emoties als een depressie of een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Als tweede gevolg worden (door vrouwen én mannen) relationele problemen genoemd. Vervolgens kunnen er lichamelijke klachten optreden, bijvoorbeeld slaap- en concentratieproblemen.

De vierde en laatste categorie betreft specifieke abortusgerelateerde problemen, zoals onder meer ”anniversary reactions”. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het ervaringsverhaal van Christiane in het deze week verschenen boek ”Abortus, schaamte en schuld” van Renate Günther-Green. Hierin delen elf (Duitse) vrouwen hun ervaringen met abortus. Christiane vertelt na een abortus in de 17e week van haar zwangerschap dat „alleen op de gevoelige dagen, de geboortedatum, de dag van de begrafenis en ook de dag dat ik uitgerekend was, het verdriet altijd zal blijven.”

Eenzaam

De keuze voor een zwangerschapsafbreking komt voort uit een noodsituatie. Zonder bagatelliserend te beweren dat een vrouw te gemakkelijk over één nacht ijs gaat, stel ik toch deze kritische vraag: is abortus in noodsituaties werkelijk de enige oplossing?

Voor bijna de helft van het aantal abortussen wordt de financiële situatie als een van de redenen aangedragen. Als tweede belangrijke reden wordt genoemd dat het gezin al compleet is. Van de vrouwen die een abortus ondergaan, voelt 25 procent zich te jong om een kind op te voeden. Daarnaast worden redenen genoemd die te maken hebben met een verbroken relatie, het gebrek aan een goede opleiding, een partner die geen kind wil of het feit dat het kindje gehandicapt zal zijn. Vrouwen kiezen dus met name vanwege sociale redenen voor een zwangerschapsafbreking.

Uit ervaringsverhalen blijken zij zich bovendien dikwijls eenzaam te voelen in het maken van hun keuze. Kunnen we hen niet op een andere manier helpen dan door het aanbieden van een abortus? Door hun problematiek op te lossen en zo perspectief te openen voor het uitdragen van de zwangerschap?

Recht

Met alle aandacht die uitgaat naar de vrouw mogen we de andere kant van het verhaal niet vergeten. Er is van twee kanten menselijk leven betrokken bij het afbreken van een zwangerschap. Dat zien we terug in de Wet afbreking zwangerschap. Daarin wordt aandacht gevraagd voor enerzijds „het recht van de vrouw op hulp bij ongewenste zwangerschap” en anderzijds „rechtsbescherming van het ongeboren menselijk leven.” Want hoe je het ook wendt of keert: bij een zwangerschapsbeëindiging wordt een menselijk leven beëindigd. Net als de vrouw zelf is ook het ongeboren kind een geschenk vanuit Gods hand. Niet een geschenk om af te wijzen, maar om te aanvaarden.

Samengevat pleit ik voor het denken in ruimhartiger oplossingen na het sluiten van de CASA-klinieken dan tot nog toe wordt gedaan. Abortus is geen oplossing. Er is namelijk een grote kans op negatieve, blijvende gevolgen van een abortus voor de vrouw. De problemen die aangedragen worden om voor een abortus te kiezen, kunnen bovendien vaak ook op een andere manier opgelost worden. En het belangrijkste motief: het recht van het ongeboren menselijk leven.

De auteur is directeur van de VBOK.