Opinie

Dwaling met de mens in het middelpunt

Zondag is het de eerste adventszondag. Jezus kwam op aarde. Waarom? Waarom heeft Hij Zich vernederd tot in de kribbe, Zich vernietigd tot aan het kruis? Het antwoord staat in de belijdenis van de kerk. Om Gods toorn te stillen. Om als mens de straf van de zonde door Zijn bitter lijden en sterven te dragen.

Steef Post
2 December 2017 17:41Gewijzigd op 17 November 2020 02:57
„Het leven van een discipel gaat niet op in het bezig zijn met zichzelf of met de vruchten, maar in het blijven in de Wijnstok.” beeld RD, Anton Dommerholt
„Het leven van een discipel gaat niet op in het bezig zijn met zichzelf of met de vruchten, maar in het blijven in de Wijnstok.” beeld RD, Anton Dommerholt

Het kan niemand ontgaan dat er vandaag de dag andere antwoorden klinken. Zo las ik recent deze tekst: „Het gaat erom dat zoekende mensen thuiskomen bij het vaderhart van God. Dat God je aan wil moedigen, dat de Bijbel nog steeds relevant is, dat je elkaar nodig hebt. Dat je open en eerlijk mag zijn over geheimen.

Geheimen kunnen zijn: verslavingen of mislukkingen, misbruik, het gevoel dat je het steeds niet haalt, dat de lat te hoog ligt, dat het er vanbuiten heel geslaagd uitziet maar dat je je vanbinnen rusteloos en leeg voelt. Als je open en eerlijk naar God toe bent, komt er ruimte.”

Soms lijkt het erop dat Jezus op aarde kwam om te voorzien in onze psychologische behoeften. Dat een crisis in je leven een genadeklap van God is, om je authentiek te maken en je een betekenisvol leven te geven. Dat Jezus kwam om de bron te zijn van waaruit je identiteit vorm krijgt, om je ‘zelf’ vanuit Gods onvoorwaardelijke liefde te laten vervullen door genade.

Dit is een vrij nieuwe dwaling. Nieuw, omdat de focus op onze identiteit en onze psychische behoeften redelijk recent is. Hij is in het midden van de vorige eeuw gekomen met de humanistische psychologie van Carl Rogers en Abraham Maslov. Vanuit de wereld de kerk binnengedrongen. Christelijk geloof wordt gepredikt als de beste weg om de menselijke behoeften te vervullen: behoefte aan veiligheid, waardering, erkenning en zelfrespect.

Ik vrees dat deze wat lastig te lokaliseren dwaling de haarvaten van de gereformeerde gezindte aan het binnendringen is. Jezus als lifestyle, Jezus als therapeut, Jezus als middel om je als mens psychisch bevrijd te voelen, Jezus voor persoonlijke, spirituele groei. In zekere zin lijdt deze benadering aan dezelfde kwaal als bevindelijke prediking die zich loszingt van het Woord. De mens met zijn identiteit, gevoelens en verlangens staat in het middelpunt.

Een kind van God zou het willen: in de loop van zijn leven steeds geestelijker worden. Dat zou mooi zijn. Steeds meer innerlijk vervuld met en van God. Maar het is een dwaalspoor in ons denken. Ware heiliging werkt zo niet. De Geest van Christus maakt de mens steeds leger, armer, kaler. Daardoor wordt de noodzaak om dagelijks niet meer uit onszelf maar uit Jezus Christus te leven steeds groter. Dat is wat de Geest doet: alle heerlijkheid en eer gaat linea recta naar het Kind van Bethlehem, broodhuis: voor hongerigen ligt hier het ware Voedsel in de voederbak.

Sowieso is het moeilijk om in de Bijbel iets te vinden over zaken zoals een negatief zelfbeeld, over behoefte aan veiligheid en geborgenheid of over zelfwaardering. De Bijbel tekent de mens niet in relatie tot zichzelf, maar in relatie tot God. Het gaat niet over wie we in psychologische zin zijn, maar over de vraag wat onze roeping is.

De beste check of we nog op het rechte spoor zitten met de prediking, met Bijbelkringen, mannendagen, conferenties of catechisaties is de aan-/afwezigheid van het Johannes de Dopereffect: Hij moet wassen (groeien) en ik minder worden. Als je voelt dat je groeit, zit je fout. Dank God als je jezelf tegenover de Heere meer en meer tegenvalt, de dood in jezelf vindt, opnieuw je zonden beweent en alles van Hem verwacht.

Tijdens de laatste dienst van het kerkelijke jaar werd zondag in onze gemeente een preek gelezen over Johannes 15. De Wijnstok en de wijnranken. Het leven van een discipel gaat niet op in het bezig zijn met zichzelf of met de vruchten, maar in het blijven in Hem. Dan komen de vruchten vanzelf. Des te meer vruchten, des te dieper buigt de rank. Des te meer vruchten, des te meer sap er uit de Wijnstok getrokken wordt. Zonder Mij kunt gij niets doen.

Reageren? welbeschouwd@refdag.nl

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer