De 73-jarige publicist schreef al enkele tientallen fotoboeken over Zeeuwse dorpen. ”Uitgebeeld verleden van Waarde & Gawege” is de jongste loot aan de stam.

Het oud-schoolhoofd van de christelijke basisschool D’n Akker kon voor zijn uitgave gebruik maken van talloze foto’s die vooral oudere inwoners van het dorp belangeloos ter beschikking stelden. „Ik kon putten uit zoveel foto’s, dat ik nóg wel een boek over Waarde zou kunnen maken.”

Waarde is net als Hoedekenskerke, Ellewoutsdijk en Kwadendamme zo’n dorp dat je bijna niet kunt vinden. Het ligt verscholen achter de Westerscheldedijk, die bij helder weer uitzicht biedt tot aan de haven van Antwerpen. „Het is een dorp waar je alleen naartoe gaat als je er per se naartoe móet omdat je er woont of werkt”, legt Kees van den Bovenkamp uit.

In dat opzicht is Waarde een goed bewaard geheim, want wie de moeite neemt er een kijkje te nemen wordt aangenaam verrast. Waarde heeft nog de landelijke rust van vroeger, het leven staat nog niet in het teken van jachtigheid en haast. In het hart staat de fraaie Nederlandse Hervormde kerk, boomgaarden met fruitbomen zijn er nooit ver weg en op de dijk kun je uitwaaien en uren turen naar de voorbijvarende zeeschepen.

Van den Bovenkamp: „Waarde heeft een nijvere bevolking, het zijn harde werkers. En de saamhorigheid is er van oudsher groot. Wie hier onverhoopt in het ziekenhuis in het nabijgelegen Goes belandt, is zeker degene op de zaal die de meeste beterschapwensen ontvangt. En die komen bijna allemaal van dorpsgenoten! De inwoners zijn erg begaan met elkaar, en hulpvaardig.”

Er is in Waarde een hervormde gemeente en een gereformeerde gemeente. De contacten tussen die beide kerken zijn goed.

Van den Bovenkamp werd geboren in Veenendaal, maar woont al 45 jaar in Waarde, met zijn vrouw die uit Aagtekerke komt. Hij zegt zijn hart verloren te hebben aan het dorp. Voor zijn boek kreeg hij hulp van mevrouw ir. Thona Verburg, een in Waarde geboren dame die massa’s ansichtkaarten met afbeeldingen van Waarde bezit. „Ik heb dankbaar gebruik mogen maken van al haar ansichtkaarten.”

Maar ook aan Jannetje Kootstra-Traas heeft Kees van den Bovenkamp nog veel gehad. Zij is begin dit jaar op 93-jarige leeftijd overleden. „Al haar fotoalbums kwamen op tafel. Ze was zó enthousiast. Ik mocht gebruiken wat ik wilde. En ze vertelde er veel over.”

Een vijfkoppige begeleidingscommissie stond Van den Bovenkamp met raad en daad terzijde bij de samenstelling van zijn boek. „Mede dankzij hun grote bezieling kon deze uitgave tot stand komen.”

De inwoners van Waarde verdienen hun boterham vooral in de landbouw, fruitteelt en de uienverwerking. Er zitten twee uienverwerkende bedrijven, een groot transportbedrijf, een grondverzetbedrijf en enkele kleine bedrijven in het Westerscheldedorp.

In zijn boek belicht Van den Bovenkamp tevens het naburige Gawege, met zestig inwoners niet meer dan een speldenprik. Dit gehucht tussen Waarde en Krabbendijke behoorde tot de voormalige gemeente Waarde, totdat deze in 1970 opging in de gemeente Reimerswaal. „Bij de presentatie van het boek op 26 oktober vertelde de 91-jarige Kees Moerdijk –uit Gawege afkomstig maar al meer dan vijfendertig jaar woonachtig in Waarde– over diens geboortedorpje”, aldus de auteur. „Een indrukwekkende oud-militair die nog zo helder als een bel is en kaarsrecht loopt. Moerdijk memoreerde dat het eind oktober 73 jaar geleden is dat Gawege werd bevrijd. Van alle dorpen in Reimerswaal heeft Gawege het meest geleden. De bevrijding heeft zeven burgers het leven gekost.”

Waarde had ooit wel een stuk of vijftien winkels, waaronder drie bakkerijen en twee slagerijen. Nu is er nog één kleine supermarkt. „Die noem ik altijd de Albert Heijn van Waarde”, vertelt Van den Bovenkamp. „Want de voornamen van de bedrijfsleiders beginnen met een A en een H: Ad en Hannah Krijger.”

Het boek over Waarde en Gawege bevat 250 foto’s, waarvan honderd in kleur. Intussen werkt Kees van den Bovenkamp alweer aan een nieuw fotoboek, dit keer over Nieuw- en Sint Joosland; niet zo verstild als Waarde, maar zeker ook van waarde.

”Uitgebeeld verleden van Waarde & Gawege” kost 27,99 euro en is verkrijgbaar in genoemde winkel, bij boekhandels in de regio en bij de auteur zelf (tel. 0113-501971).