JA

Onze tijd gelooft niet meer in een leven na de dood. Vorige maand schreef de kosmoloog dr. Sean Carroll in het tijdschrift Scientific American dat er geen leven na de dood bestaat. Omdat de kwantumveldtheorie geen geestesdeeltjes kan meten, zouden die ook niet bestaan. We hopen met zijn allen op het beste, maar eigenlijk weet iedereen diep vanbinnen dat het met de dood afgelopen is. De gedachte dat christenen die de geloofswedloop volbrengen bewust bij God in de hemel verder leven, is een vrome wens.

NEE

Wetenschap is niet neutraal en vooral de Scientific American niet. Daarin verschijnen artikelen die atheïsme preken en lezers vertellen wat de enig ware en politiek correcte vorm van denken is. Er zijn echter ook wetenschappers die geloven dat het menselijk bewustzijn voortleeft na de dood. Sir Roger Renrose, emeritus hoogleraar aan de Oxford University en voorwaar niet de eerste de beste op dit gebied, meent dat bewustzijnsinformatie opgeslagen wordt op subatomisch of kwantumniveau. Dit niveau verlaat tijdelijk het lichaam bij een bijna-doodervaring. Hij wordt daarin gesteund door onderzoekers van het gerenommeerde Max Planck Instituut in München.

Dat het met de dood afgelopen is, staat wetenschappelijk dus helemaal niet vast, integendeel. Het is de vraag of de natuurwetenschap alleen op dit gebied doorslaggevende antwoorden kan geven. De Bijbel kan dat wel, maar die antwoorden rusten slechts in beperkte mate op ons verstand en onze waarneming. Weliswaar kon Thomas de verrezen Heiland aanraken, maar in de 21e eeuw is ook dat gebeuren een geloofszaak geworden. Hierop kunnen we geen natuurkundig experiment meer loslaten. Wat er wel toe doet, is de vraag of de apostolische overlevering betrouwbaar is en of God echt spreekt in Zijn Woord.

De Bijbel leert het voortbestaan van de ziel na de dood van het lichaam. Hoewel er uitspraken in staan over de geest of levensadem van de mens, is dat wat anders. Het duidelijkst zijn de woorden van de Heere Jezus Zelf: „En vreest u niet voor degenen, die het lichaam doden, en de ziel niet kunnen doden” (Mattheüs 10:28).

Daarbij is het belangrijk dat Jezus een duidelijk onderscheid maakt tussen het leven van de mens en de ziel (Mattheüs 16:25-26). Verder kan verwezen worden naar de verheerlijking op de berg, waar Mozes en Elia spreken met Jezus, en de toezegging aan de moordenaar aan het kruis. (Lukas 23:43)

De kerk is al vroeg begonnen om het heengaan van christelijke martelaren en gewone gelovigen te herdenken. De moeder van Augustinus zei voor haar dood: „Begraaf mijn lichaam waar je wilt, maar doe geen moeite met het onderhoud van het graf. Ik vraag slechts dat je me gedenkt bij het altaar des Heeren, waar je ook bent” (Confes. 9.1.27). De gezamenlijke band met het lichaam van Christus bleef, over de grens van de dood heen.

Uiteindelijk kwam er een gezamenlijke gedenkdag voor overledenen. In het Westen bepaalde paus Gregorius in de zevende eeuw dat dat 1 november zou zijn. De Byzantijnse traditie viert Allerheiligen op de eerste zondag na Pinksteren. Dat heeft oude papieren. In Antiochië en Constantinopel gebeurde dat al in de tijd van Johannes Chrysostomos (407 na Christus). Uit dezelfde tijd zijn er aanwijzingen dat in Edessa en verder naar het oosten de kerk het ook in die tijd van het jaar vierde, waarschijnlijk op de vrijdag na Pasen. Dat was precies een week na Goede Vrijdag, waarop volgens de evangelist Mattheüs (27:52-53) rond het sterven van de Heere Jezus de graven werden geopend. Veel heiligen die ontslapen waren, werden bij die gelegenheid opgewekt en verschenen later in Jeruzalem.

Het lijkt erop dat deze heiligen slechts tijdelijk gezien werden om het effect en de reikwijdte van Christus’ opstanding kracht bij te zetten. Mogelijk hebben ze zich vervolgens, zoals de Heere Zelf, bij de hemelse triomferende kerk gevoegd. Sommige theologen denken dat ze hun aardse leven weer hebben opgevat en later, zoals Lazarus, opnieuw gestorven zijn. Dat is echter minder waarschijnlijk. Mattheüs suggereert dat niet en ook in Handelingen wordt er verder geen spoor van deze heiligen meer aangetroffen.

DUS

Allerheiligen verschaft tegengif tegen het seculaire denken waarmee we elke dag gebombardeerd worden. Neem de tijd om stil te staan bij uw eeuwige toekomst, hetzij op Allerheiligen of, zoals Augustinus, bij het breken van het brood.