Het gaat om de voorgenomen afschaffing van de zogeheten wet-Hillen. Die wet bepaalt dat huiseigenaren die hun hypotheeklening helemaal of grotendeels afgelost hebben, een vrijstelling krijgen van het eigenwoningforfait. Dat is een bijtelling op het inkomen, die 0,75 procent van de waarde van het huis bedraagt. Over die bijtelling, een fictief inkomen als het ware, is inkomstenbelasting verschuldigd. De wet-Hillen zorgt ervoor dat iemand die zijn hypotheek afloste, en dus geen voordeel meer geniet van de hypotheekrenteaftrek, daarvoor niet wordt gestraft.

Iemand die een huis heeft van 300.000 euro met geen hypotheeklening meer erop, betaalt in het nieuwe stelsel zo’n 75 euro per maand extra inkomstenbelasting. Dat is de extra rekening uiteindelijk voor de huiseigenaar in ons voorbeeld. Uiteindelijk, want Rutte III wil het afbouwen van de wet-Hillen over dertig jaar spreiden. Een lange tijd zal de extra rekening dus ongeveer een tientje per maand zijn of hooguit enkele tientjes per maand voor de eigenaren van heel dure villa’s.

Omdat het om hooguit enkele tientjes per maand gaat voor mensen die het waarschijnlijk niet eens zullen merken, zijn op de sociale media talloze berichten te vinden met als strekking dat alle ophef nergens op slaat. Gezien het bedrag per maand, de doelgroep die getroffen wordt en die lange periode van de invoering, is daar op het eerste gezicht iets voor te zeggen. Toch heb ik grote moeite met de maatregel en wel om een drietal redenen.

In de eerste plaats: het gaat uiteindelijk om 75 euro per maand voor iemand met een huis van 3 ton. Naarmate de waarde van onroerend goed stijgt, klimt die maandelijkse rekening ook en kan die na enige tijd wel een duidelijk voelbaar bedrag bereiken.

In de tweede plaats is er een principieel punt. De overheid heeft enkele jaren geleden aflossingsvrije hypotheken verboden. Iedereen die een hypotheeklening afsluit, is verplicht die in dertig jaar volledig af te lossen. Dat betekent dat het huis na dertig jaar hypotheekvrij zal zijn omdat de overheid dat verordonneert. Dezelfde overheid zegt vervolgens: als je huis toch hypotheekvrij is, moet je er belasting over betalen. Er is dus geen ontkomen aan.

Als Rutte III de aflosboete zou invoeren én aflossingsvrije hypotheken weer zou toestaan, dan zou het een ander verhaal zijn. Nog steeds vind ik overigens dat aflossen de voorkeur geniet, maar dat is niet relevant. Het gaat mij om het principe dat de overheid je dwingt volledig af te lossen en vervolgens belasting te betalen over de waarde van je huis ómdat je hebt afgelost.

Tot slot, en als we het toch over principiële punten hebben: de Nederlander betaalt dan belasting over in dit geval zijn huis, dat hij gekocht heeft met geld waarover al een keer belasting ís betaald! Twee keer belasting betalen over dezelfde euro gaat mij iets te ver.

Nu we het toch over het nieuwe regeerakkoord hebben: een ander punt waar velen over vallen, is de verhoging van het lage btw-tarief van 6 naar 9 procent. Oneerlijk en ongewenst, wordt er geroepen.

Ik vind het echter een prima maatregel. Het is veel beter om de consumptie zwaarder te belasten en arbeid juist minder zwaar. Belasting op consumptie ontwijken, is namelijk veel lastiger dan belasting op inkomen. Dat laatste lukt prima als je dure belastingadviseurs in de arm kunt nemen, iets wat niet voor iedereen is weggelegd. Die afruil, een hoger btw-tarief en een lager tarief inkomstenbelasting, zou dus juist de linkse partijen, die ertegen in actie komen, moeten bekoren.

Dat gezegd hebbende: Rutte heeft enkele jaren geleden het btw-tarief verhoogd van 19 procent naar 21 procent. Dat was een tijdelijke verhoging, maar die is inmiddels permanent geworden. Prima, maar dan moet wel de inkomstenbelasting extra omlaag. Permanent. Als linkse partijen érgens voor zouden moeten strijden…

De auteur is monetair econoom en publicist.