Het was voor velen een baanbrekende ontmoeting, vorige week woensdag in het Amerikaanse Los Angeles. Bij elkaar waren de Bahreinse prins Nassar bin Hamad al Khalifa, rabbijn Marvin Hier van het Simon Wiesenthalcentrum en vertegenwoordigers van verschillende christelijke kerken en Aziatische religies. Op tafel lag de Bahreinse Verklaring voor Religieuze Tolerantie. De hoofdboodschap: iedereen is in Bahrein vrij om zijn eigen religie te praktiseren.

Voor het prediken van haat en geweld is in Bahrein bovendien geen plaats, aldus de verklaring. Geweld in naam van religie wordt in sterke bewoordingen veroordeeld, wat expliciet wordt gemaakt met onder meer verwijzingen naar aanslagen, seksuele slavernij en misbruik van vrouwen. „Daden die door de meerderheid van de mensheid als moreel verwerpelijk worden gezien, kunnen onmogelijk deel zijn van Gods geopenbaarde wil”, aldus het document.

Bekeringen

Ruimte voor bekeringen onder druk mag er evenmin zijn. Een persoon die zich gedwongen tot een religie wendt, kan immers „nooit een betekenisvolle relatie met God ontwikkelen.” Dit is een belangrijk punt in het licht van de voortdurende berichten uit landen als Pakistan en Egypte over christenen die gedwongen worden zich tot de islam te bekeren.

Opmerkelijk was ook dat het regime van Bahrein de Arabische boycot van Israël veroordeelt. Het betekent onder meer dat Bahreinse burgers vrij zijn naar Israël te reizen, en dat Israëli welkom zijn in Bahrein. De aanwezigheid van de ambassadeurs van Saudi-Arabië, Egypte en Israël gaf de bijeenkomst ook een politieke lading.

Eén heikel punt wordt in de verklaring van Bahrein vermeden. De verklaring gaat niet in op de vraag of het moslims is toegestaan hun religie te verlaten of te veranderen. Dat maakt dat iemand als directeur Imad Shehada van het Evangelisch Theologische Seminarie in Jordanië het document toch met gemengde gevoelens ontvangt. Volgens hem kan pas werkelijk vooruitgang worden geboekt als specifiek wordt aangegeven dat moslims de vrijheid hebben om van religie te veranderen.

Discussie

In januari 2016 ondertekenden islamitische leiders in Marokko al een vergelijkbare verklaring: die van Marrakesh. Honderden islamitische geleerden waren daar toen bijeen. Zij riepen islamitische staten op om christelijke minderheden in hun landen te beschermen. Het is de vraag of de nieuwe verklaring van Bahrein daaraan iets toevoegt en de praktijk voor christenen in het Midden-Oosten zal veranderen. Volgens critici valt dat niet te verwachten. Tegelijk onderstreept de verklaring nog eens dat de Arabische wereld wel degelijk in beweging is, onder meer in reactie op de activiteiten van IS. Een ander voorbeeld daarvan is het recente Jordaanse besluit om niet langer te accepteren dat verkrachters hun straf kunnen ontlopen door met het slachtoffer te huwen. In Tunesië ging vorige week bovendien een streep door de regel dat niet-islamitische mannen niet met islamitische vrouwen mogen trouwen, zonder dat ze zich eerst bekeren.