Hazen rennen elkaar na door het weiland. Zwanen koesteren hun nog kleine jongen. Grutto’s en kieviten laten van zich horen. Een zwerm putters vliegt van boom naar struik en verder. Een reiger staat tot aan zijn buik in het water en loert geconcentreerd in de sloot. De buizerd aast rondjes zwevend op wat eetbaars. Hier floreert het veenmos en bloeit ’s zomers de Spaanse ruiter. Dit is het Veenweidepark, een rivier- en moerasgebied met bloemrijk hooiland en reiger- en aalscholverkolonies in de Krimpenerwaard aan de oever van de Hollandse IJssel ten zuiden van Gouda. Het is onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland.

De provincie Zuid-Holland doet een aantal percelen in de verkoop omdat ze het beheer van natuurterreinen niet rekent tot haar kerntaken. Specialisten zoals Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en de provinciale landschappen kunnen dat beter, vindt ze. Om die reden staan ook percelen in de zoetwatergetijdengebieden Spuimond-West bij het Haringvliet en de Crezeepolder bij Ridderkerk in de verkoop. Ook een stukje van de polder bij Nieuw-Lekkerland komt te koop. De laatste wordt ingericht als broedgebied voor weidevogels. Bij elkaar gaat het om 170 hectare.

Markt

Tot een jaar of acht, negen geleden kochten provincies grond op om de Ecologische Hoofdstructuur vorm te geven en eventueel grond te ruilen met boeren die daarvoor zouden moeten verhuizen. De plannen voor dit ononderbroken natuurnetwerk werden sterk versoberd wegens geldgebrek. Nu willen de provincies de gronden kwijt. Om te voorkomen dat de markt instort, verkopen ze die gefaseerd, legt woordvoerder Pierre Wimmers van Zuid-Holland uit. „Het worden proeftuinen voor alternatief gebruik, elke provincie zoekt haar eigen oplossing.”

Onderhandse gunning aan natuurbeheerders mag niet meer, een gevolg van de Europese regelgeving. De grond wordt openbaar verkocht. Zodoende kunnen ook particulieren een bod uitbrengen. Daar zitten wel haken en ogen aan, plannen moeten passen binnen de bestemming voor een gebied. Een bod dient daarom vergezeld te gaan van een plan voor ontwikkeling en beheer én een financiële onderbouwing.

Stalmest

Behoud van de natuurwaarde weegt het zwaarst, stelt Zuid-Holland uitdrukkelijk. Het gaat dus niet in de eerste plaats om de euro’s, de provincie wil zekerheid dat de natuurwaarde overeind blijft. Daarom komen alleen gecertificeerde natuurbeheerders in aanmerking. Dat betekent dat kopers er niet alles mogen: kunstmest is taboe, alleen ruige stalmest is toegestaan. Ook moeten wegen en paden (gratis) open blijven. Het Veenweidepark kan aantrekkelijk zijn voor een boer die op natuurvriendelijke wijze vee houdt. In de praktijk betekent dat: niet te veel vee. Ook moet de koper een wandelpad aanleggen en zich onderwerpen aan jaarlijkse inspectie op naleving van de certificeringseisen.

De keerzijde is dat de grond niet de hoofdprijs opbrengt omdat het geen landbouwgrond is, maar natuur. Door de beperkingen zal een koper niet heel veel opbrengst van het land kunnen halen, bevestigt Wimmers.

Zuid-Holland biedt de natuurterreinen online aan via rentmeesterskantoor Landelijk Vastgoed. Belangstellenden kunnen al kennisnemen van het aanbod, de verkoop begint eind volgende maand en sluit in september. Daarna worden de plannen van de bieders beoordeeld en een koper aangewezen.

In de afgelopen twee jaar heeft Zuid-Holland al twintig vergelijkbare percelen afgestoten. Onder andere vochtige graslanden in Gouderak, eveneens in de Krimpenerwaard. De provincie had het voedselarme kruidenrijke grasland, dat nog maar weinig voorkomt, deels laten beplanten met cranberry’s, een gewilde bessensoort.

De vele bloeiende kruiden in het gebied zijn van belang voor insecten en daardoor van levensbelang voor opgroeiende kieviten, tureluurs, grutto’s, scholeksters en allerlei zangvogels. Vanwege de muizen die er leven gelden de graslanden als ”open restaurant” voor uilen, (purper)reigers en roofvogels.