VVD-Kamerlid Taverne noemde lijstverbindingen woensdagmorgen tijdens behandeling van de wet „politieke koppelverkoop” en „in zekere zin kiezersbedrog.” De bedoeling van lijstverbindingen was volgens hem een opstapje naar partijfusie, nu is het vooral bedoeld om zo veel mogelijk restzetels binnen te halen.

Als er geen lijstverbindingen meer mogen, dan zullen grote partijen erop vooruitgaan. Kleine partijen maken vaker gebruik van lijstverbindingen, zo stelde SGP-Kamerlid Bisschop. Hij voegde eraan toe dat grote partijen nu al sterk zijn bevoordeeld door het huidige stelsel. De huidige restzetelverdeling bij Kamerverkiezingen gaat uit van de grootste gemiddelden. Grotere partijen hebben hiervan voordeel. Ze kunnen tot zelfs vier restzetels komen boven het aantal volle zetels waarop de verkiezingsuitslag recht geeft.

CU en SP

Bisschop is tegen de wet, maar ter compensatie stelde hij voor om voor de Kamerverkiezingen een nieuw systeem voor de verdeling van restzetels te kiezen, vergelijkbaar met dat voor (kleinere) gemeenteraden. Na de verdeling van de volle zetels gaan de restzetels naar de partijen met de grootste overschotten. Wie de meeste stemmen overhoudt, heeft dan recht op een restzetel. „Logischer kan het bijna niet”, aldus Bisschop, die zijn wens heeft vastgelegd in een amendement. Of hij voldoende steun krijgt, moet dinsdag blijken bij de stemming. SP en CU zijn in ieder geval voor.

In een uiterste geval zou de wet die afschaffing regelt niet door de Kamer aanvaard kunnen worden. D66 deed vanmorgen namelijk niet mee aan het debat. Van die partij hangt het af of de wet door het parlement komt. De democraten stemden twee jaar geleden wel voor een motie die de afschaffing van verbindingen bepleit.

VVD-Kamerlid Taverne wierp Bisschop voor de voeten dat zijn partij in 1973, bij de invoering van de wet die lijstcombinaties mogelijk maakt, tegenstemde. Maar volgens Bisschop is er wel degelijk sprake van continuïteit. „De partij was tegen, het blijkt goed te werken en dat willen we zo houden.”