De aanvankelijke plannen van commissaris De Palacio (Transport) voorzagen erin dat in de toekomst scheepseigenaren hun vaartuigen mogen laden en lossen met hun eigen personeel, dat aan boord of op land verblijft. In de nu gepresenteerde aangepaste versie zijn daarop beperkingen aangebracht als concessie in de richting van de tegenstanders van de liberalisering.

Zo zal de beoogde richtlijn niet gelden voor havens die jaarlijks minder dan 1,5 miljoen ton goederen overslaan of niet meer dan 200.000 passagiers verwerken. Voorts geeft Brussel alleen groen licht voor het zelf afhandelen door de reders als het gaat om lijndiensten en om de kustvaart binnen Europa. Schepen met een transatlantische bestemming blijven voor rekening van de gespecialiseerde terminaloperators, die over een hiervoor verleende vergunning beschikken.

Aan dergelijke vergunningen wil De Palacio strenge voorwaarden verbinden, onder meer op punten zoals veiligheid, milieu en arbeidsomstandigheden. Verder zijn in deze sfeer ook straks nog tal van nationale voorschriften van kracht.

Vorig jaar werd een soortgelijk voorstel verworpen door het Europees Parlement. Dat gebeurde na massale stakingsacties van dokwerkers in diverse steden. De bonden vreesden dat de veranderingen zouden leiden tot ontslagen en tot een verslechtering van de arbeidssituatie. De gevestigde ondernemingen benadrukten dat een rendabele exploitatie voor hen moeilijker zou worden. Onlangs voerde De Palacio in Rotterdam overleg met een delegatie van Europese vakbondsafgevaardigden. Ook haar gewijzigde plannen hebben de goedkeuring nodig van de ministers van de 25 EU-lidstaten en van het Parlement.

De Spaanse commissaris noemt liberalisering „absoluut noodzakelijk” om de kosten van het vervoer per schip te verlagen en daarmee deze vorm van transport aantrekkelijker te maken. „Op die manier kunnen we tevens de overbelasting van autosnel- en spoorwegen bestrijden”, benadrukte zij in een toelichting. Zij streeft ernaar dat in elke grote haven minimaal twee concurrenten voor laad- en loswerkzaamheden met elkaar het gevecht om de klant aangaan.

Dat De Palacio zeer hecht aan het vrijgeven van de markt blijkt uit het feit dat ze kort voor haar vertrek nog een nieuw ontwerp voor regelgeving indient. Op 1 november treedt haar opvolger aan, de Fransman Barrot. Of die bij dit dossier dezelfde standpunten huldigt, moet nog blijken.