Met belangstelling volg ik de discussie over het onderbrengen van de overtijdbehandeling bij de huisarts. Gekoppeld daaraan is er een discussie op gang gekomen met als doel het aantal abortussen omlaag te brengen. Zelfs minister Schippers is geschrokken van het hoge aantal abortussen in ons land en wil daar wat aan doen. Alleen over de manier hoe het aantal abortussen omlaag te brengen, is nog verschil van mening tussen minister Schippers en de ChristenUnie en de SGP.

Op termijn moet het mogelijk worden dat een ongewenst zwangere zich kan wenden tot de huisarts voor de zogenaamde overtijdbehandeling. Als de zwangere tussen de twaalf en zestien dagen overtijd is, kan via de huisarts een recept voor medicatie (abortuspil) worden gevraagd om de zwangerschap af te breken. Minister Schippers is voorstander van het onderbrengen van de overtijdbehandeling bij de huisarts. De ChristenUnie en de SGP zijn tegen. Dit vanwege het mogelijk drempelverlagende effect.

Als verloskundig actieve huisarts-echografist en christen worstel ik met een dilemma. Vaak ben ik als huisarts-echografist vanaf het prille begin getuige van nieuw leven, namelijk als een zwangere zich meldt in de praktijk voor een zwangerschapsintake of eerder al bij het niet duidelijk zijn van de termijn van de zwangerschap. Meestal betreft het een gewenste zwangerschap en is de vraag om zwangerschapsafbreking niet aan de orde. Op het deel zwangeren dat ongewenst zwanger is, heb ik maar beperkt zicht. Voor de ongewenst zwangere is het namelijk mogelijk om zonder tussenkomst van de huisarts zich te melden bij een abortuskliniek om de zwangerschap af te laten breken, tot 24 weken zwangerschap. De zwangere kan ervoor kiezen dat de huisarts hierover niet wordt ingelicht.

Als huisarts vind ik het een enorm gemiste kans om niet in gesprek te kunnen gaan met een ongewenst zwangere en te wijzen op de alternatieven voor zwangerschapsafbreking. Ik ben er namelijk van overtuigd dat, wanneer een ongewenst zwangere goed en volledig wordt gewezen op de alternatieven voor zwangerschapsafbreking, dit tot een daling van het aantal abortussen kan leiden.

Natuurlijk ben ik me ervan bewust dat het merendeel van de huisartsen in Nederland geen moeite heeft met een zwangerschapsafbreking, zeker bij een vroege zwangerschap. Tegelijkertijd hoor ik steeds vaker, ook van niet-christenartsen, dat ook zij moeite hebben met de huidige abortuswetgeving. Dit onder andere vanwege de effecten die een zwangerschapsafbreking kan hebben op het latere leven.

Het is een dilemma om als christenhuisarts te pleiten voor het naar de huisartsenpraktijk halen van de overtijdbehandeling. Een recept uitschrijven voor de abortuspil bij een volhardende wens tot zwangerschapsafbreking lukt mij als christenarts niet zonder gewetensnood en zal ik daarom ook niet doen. Anderzijds vind ik het ook een gemiste kans om als huisarts niet het gesprek aan te kunnen gaan met een ongewenst zwangere vrouw. Het blijft een worsteling hoe hier nu het beste mee om te gaan.

Het is te gemakkelijk om als christenarts te zeggen nooit door te verwijzen naar de abortuskliniek. Voor mij persoonlijk geldt dat na maximale inspanning, onder andere door een gesprek aan te gaan met de ongewenst zwangere vrouw en maximaal te wijzen op de alternatieven, het niet geldt als meewerken aan abortus als er toch een gang naar de abortuskliniek volgt met een brief van de huisarts met informatie over de medische voorgeschiedenis en medicatiegebruik.

Ik pleit dan ook voor een grondige en goede richtlijn van het Nederlands Huisartsen Genootschap als de overtijdbehandeling in de huisartsenpraktijk beschikbaar gaat komen. Een voorwaarde lijkt mij sowieso een goede echo van het embryo. Dit om de exacte termijn van de zwangerschap te kunnen bepalen. Vaak klopt dit namelijk niet met wat de zwangere aangeeft op grond van de laatste menstruatie. Voor mij zal dan gelden dat bij een volhardende wens tot zwangerschapsafbreking een verwijzing naar de abortuskliniek zal volgen voor de overtijdbehandeling. En ik pleit ervoor dat de overtijdbehandeling uitsluitend in de abortuskliniek kan plaatsvinden om het niet te laagdrempelig beschikbaar te maken.

Mijns inziens is de huisarts, die zowel de ongewenst zwangere alsook haar context veelal goed kent, de aangewezen persoon om met haar in gesprek te gaan over het wel of niet laten uitvoeren van een abortus. Hij of zij blijft ook bij een eventuele zwangerschapsafbreking de aangewezen persoon voor nazorg.

De vraag wat de Heere hierin van ons als huisartsen wil, vraagt om voortdurend gebed. God de Schepper van al het leven kan machtige dingen doen, ook bij ongewenst zwangeren. Zelfs als van tevoren wordt ingeschat dat een gesprek niets uitwerkt. De huisarts kan een middel zijn in Gods hand om een ongewenst zwangere op andere gedachten te brengen.

„Uw ogen hebben mijn ongeformeerden klomp gezien; en al deze dingen waren in Uw boek geschreven, de dagen als zij geformeerd zouden worden, toen nog geen van die was” (Ps. 139:16).

De auteur werkt als huisarts in Urk.