Pas over een aantal weken horen we van het CBS het officiële cijfer, maar naar verwachting is onze nationale economie in 2016 gegroeid met zo’n 2 procent, even hard als in 2015. In de eerste drie kwartalen was sprake van een plus van het bruto binnenlands product (bbp), ten opzichte van de voorgaande periode, van 0,7, nog eens 0,7 en 0,8 procent. Het zijn resultaten die duiden op een fase van een krachtige opleving.

Best verrassend. Twee jaar terug somberde het Centraal Plan­bureau (CPB) dat we, na de financiële rampspoed en de dubbele recessie, wat betreft de toename van onze gezamenlijke welvaart voorlopig niet op zulke percentages hoefden te rekenen. Nu schetst diezelfde instantie, in een eerder deze maand gepresenteerde raming, een opvallend positief getoonzette analyse. „Een bijzonder hersteljaar”, zo oordeelt zij over 2016.

De crisis behoort definitief tot het verleden. Het bbp per hoofd van de bevolking keerde de voorbije maanden terug op het peil van 2008, de situatie voordat de wereldwijde malaise uitbrak. Het bbp als totaal, zonder rekening te houden met de ontwikkeling van de bevolkingsomvang, had in 2015 dat oude niveau al bereikt. Overigens hebben we er dus wel een hele poos over gedaan om de schade te repareren.

Wat valt er verder in positieve zin te melden? De werkloos-
heid daalde dit jaar met bijna 
1 procentpunt –„uitzonderlijk”, sinds 1970 maar één keer eerder voorgekomen–, het begrotingstekort is nagenoeg weggewerkt, de staatsschuld zakt binnenkort onder het door Europa vastgestelde plafond van 60 procent van het bbp, consumenten laten hun geld weer rollen en ook de andere bestedingscategorieën floreren. Kortom, het gaat Nederland voor de wind en volgens de prognose houdt deze hoogconjunctuur in 2017 aan.

Van diverse zijden, waaronder IMF, OESO en Europese Commissie, klinkt zelfs de aanmaning om in deze situatie als overheid wat minder zuinig te zijn. Vergroot de uitgaven, dat geeft de bedrijvigheid een extra zetje en daarvan profiteren ook andere Europese landen. Premier Rutte en minister Dijsselbloem volharden echter in een behoedzame aanpak: nu sparen voor een volgende inzinking, die zich vroeg of laat onherroepelijk een keer aandient.

Het beeld kan immers snel veranderen. Binnen de eigen grenzen mogen we weliswaar de zaken op orde hebben, dat wil niet zeggen dat er geen risico’s zijn. Daar zorgt het buitenland wel voor.

Hoe hangt de vlag er elders bij? De internationale economie groeit al enkele jaren rond de 
3 procent. Dat lijkt fors, maar het steekt mager af bij wat we voorheen gewend waren. De aarde telt steeds meer bewoners en om al die mensen vooruit te helpen, moet er een schepje bovenop.

China fungeerde lang als motor van de wereldhandel, maar het tempo waarin het bbp daar stijgt, is teruggezakt. Japan lukt het maar niet om uit de wurggreep te geraken van lage expansie en lage inflatie. Rusland op zijn beurt kampt met een zware recessie.

En dan waren er in 2016 die twee opzienbarende stembus­uitslagen. De Britten spraken zich uit voor een vertrek uit de EU en de Amerikanen kozen Donald Trump tot president. Grote gevolgen bleven vooralsnog uit. De aandelenmarkten poetsten de terugval na het brexit­referendum snel weg. De reactie op de overwinning van Trump was juist positief. In de weken erna boekte Wall Street record na record, gedreven door de hoop op extra investeringen straks.

Maar de invloed op langere termijn van beide gebeurtenissen, weten we niet. De onderhandelingen tussen Brussel en Londen over de scheiding moeten nog beginnen en welke koers Trump na zijn inauguratie precies zal gaan varen, blijft afwachten. Zijn protectionistische opvattingen over handelsbetrekkingen vormen in ieder geval een bedreiging voor de economische groei in de wereld.

Voeg daarbij de mogelijk politieke instabiliteit in enkele grote Europese landen. In Frankrijk, Duitsland en Italië naderen verkiezingen en dan is tegenwoordig altijd de vraag in hoeverre onvrede onder de burgers over zaken die veelal te herleiden zijn tot de globalisering, populisten aan de macht helpt.

We gaan 2017 in met voor de economie volop risico’s en on­zekerheden.