Onrust alom. Vrede op aarde?
Wat verwachtten we er veel van. Van de val van de Sovjet-Unie. Deze Kerst is het precies 25 jaar geleden dat het communistische rijk instortte als een kaartenhuis. Op eerste kerstdag 1991 werd de rode vlag gestreken. Voorgoed.
De Sovjet-Unie viel uiteen in onafhankelijke republieken. De dreiging van een gewapende strijd met het Westen leek voorgoed voorbij. Het was bijna niet te geloven en toch was het waar.
De woorden uit de Lofzang van Maria waren die eerste kerstdag actueler dan ooit. Hij heeft machtigen van de tronen afgetrokken en nederigen heeft Hij verhoogd.
Een kwarteeuw later is alle optimisme verdampt. De spanningen tussen Oost en West naderen opnieuw het kookpunt. Zowel de nieuwe president van de Verenigde Staten, Donald Trump, als de huidige president van Rusland, Vladimir Poetin, hebben aangegeven dat ze meer kernwapens willen. Méér ja, in plaats van minder. En dus is er helemaal niets te vieren. En des te meer te vrezen.
Wie verder wat rondkijkt in de wereld, raakt ook bepaald niet in feeststemming. Het jaar 2016 was, als het over terrorisme gaat, een rampjaar. De gruwelijke aanslagen in onder andere Turkije, Irak, Parijs, Brussel en Berlijn staan bij iedereen op het netvlies gebrand.
In Syrië worden overwinningen gemeld door het leger van president Assad. Maar het zijn wel overwinningen die rood zien van het bloed van onschuldige burgers. Je kunt blijkbaar de vrede aankondigen terwijl je ondertussen dood en verderf zaait.
Veel meer zou er te noemen zijn. Rouw en verdriet in tal van landen. Volkeren en bevolkingsgroepen die elkaar naar het leven staan. Fysiek. Maar steeds vaker ook verbaal. Het lijkt wel alsof iedere vorm van rust die we in onze rechtsstaat nog genieten, verdreven moet worden.
Onrust alom. In de media, op de sociale media. Tweets die als granaten naar elkaar gegooid worden. Woord en weerwoord. Actie en reactie. Een cirkel van ongenoegen die maar niet te doorbreken lijkt. Boze burgers. Zwijgende meerderheden die ineens verrassend duidelijk van zich laten horen. Vergeten groepen die zich voor de camera’s dringen.
Peilingen zijn er niet meer te maken, zeggen kenners, nadat ze de brexit niet zagen aankomen en Trump vooraf tot verliezer bestempelden. Een goede, scherpe foto van een zo in beweging zijnde mensheid is bijna niet meer te maken. De onrust trilt door tot in de fundamenten van ons democratische systeem.
Dus maar geen Kerst vieren? Juist wel. Bij de aankondiging van de geboorte van Jezus zegt de engel tegen de herders dat ze níét moeten vrezen. Omdat het Kind, Dat geboren is in Bethlehem, vrede brengt. Tussen hemel en aarde. Maar ook op de aarde tussen mensen onderling. Hij draagt de titel Vredevorst, voor wie, evenals Paulus, mag zeggen: Hij ís onze vrede.
Bij Kerst wordt de geboorte van Jezus herdacht én uitgekeken naar Zijn wederkomst. Dan pas zullen gerechtigheid en vrede de aarde bedekken, zoals water de bodem van de zee bedekt. Dán voor altijd: Eer aan God in de hoge, en vrede op aarde.