Economie krabbelt op, maar schade blijft voorlopig groot
Tussen de eerste en tweede coronagolf heeft de consument het geld flink laten rollen. Maar ten opzichte van een jaar terug is er nog sprake van een forse economische krimp.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) presenteerde vrijdagmorgen de eerste berekeningen over juli, augustus en september. In die periode groeide het bruto binnenlands product (bbp), het totale bedrag van wat we met elkaar produceren en daarmee verdienen, in vergelijking tot het tweede kwartaal met 7,7 procent. Een stijging van die omvang werd niet eerder gemeten.
Daarbij past echter de kanttekening dat er in april, mei en juni, als gevolg van de beperkingen in verband met de virusuitbraak, sprake was van een historische daling van 8,5 procent. De toen opgelopen schade is dan ook nog niet goedgemaakt. Bovendien zien de verwachtingen voor het vierde kwartaal er niet gunstig uit. De overheidsmaatregelen zijn weer aangescherpt en dat zet de bedrijvigheid opnieuw onder druk. „De tweede golf voorspelt weinig goeds”, aldus hoofdeconoom van het CBS Peter Hein van Mulligen. „Er kan pas een structureel herstel optreden als de bedreiging van corona de wereld uit is.”
Ten opzichte van eind 2019 vertoont de nationale economie dit jaar tot dusver een krimp van 3 procent. Verder ligt het bbp volgens de voorlopige gegevens nu 2,5 lager dan in hetzelfde kwartaal van vorig jaar. Hoewel de jongste cijfers dus positief zijn, moeten we tevens constateren dat de economie, zoals Van Mulligen het uitdrukte, „in de zwaarste crisis sinds misschien wel de Tweede Wereldoorlog verkeert.”
Consumptie
De groei in het achterliggende kwartaal valt voor meer dan de helft toe te schrijven aan de sterk gestegen consumptie door huishoudens. Die besteedden 9,4 procent meer dan in het vorige kwartaal, maar wel 4,8 procent minder dan in dezelfde maanden van 2019. De burger gaf in vergelijking met toen vooral minder uit aan horeca, recreatie, cultuur, vervoer en communicatie. Voor voedingsmiddelen, woninginrichting en elektrische apparaten werd juist meer geld uitgetrokken dan een jaar eerder. De detailhandel realiseerde daardoor een recordgroei.
In Nederland kwam de expansie van het bbp in het achterliggende kwartaal lager uit dan in omringende landen, zoals Duitsland en Frankrijk. Maar daar kromp de economie in het voorjaar nog forser dan hier. Al met al concludeert Van Mulligen: „Nederland doet het beter, of liever gezegd minder slecht, dan de belangrijkste handelspartners.”
Ook arbeidsmarkt krabbelt op
Ook de arbeidsmarkt is wat opgekrabbeld na de enorme dreun in de lente. Er kwamen tussen begin juni en eind augustus een recordaantal van 164.000 banen bij. In de vorige drie maanden was er volgens het CBS „een ongekende afname” van 297.000.
Tegelijk steeg in het derde kwartaal wel het aantal werklozen met 70.000, tot een niveau van 419.000 ofwel 4,5 procent van de beroepsbevolking. Dit laatste komt vooral doordat, bij een opverende economie, weer meer mensen op zoek gingen naar werk.
