Uiteindelijk geven de ”swing states” de doorslag en stevent Joe Biden op de overwinning af. Terwijl zijn campagneteam zich op de overwinningsspeech voorbereidt, wordt de beveiliging van Biden opgevoerd. Aanhangers van Biden en Trump raken met elkaar slaags op de straten. Trump spreekt openlijk zijn twijfels uit over de uitslagen en kondigt, nu de overwinning duidelijk is, zelfs rechtszaken aan. Zijn speech, waarin hij het nog eens herhaalde, werd op diverse nieuwszenders afgebroken omdat hij zijn claims niet onderbouwde met bewijzen. De zonen van Trump verwijten de Republikeinen gebrek aan steun voor hun president.

Terwijl ik deze feiten op een rij probeer te zetten, stromen er nieuwe feiten binnen, die ik maar niet verwerk en die me laten beseffen dat ik sowieso achter de feiten aanloop. Het is een feit dat Amerika tot op het bot verdeeld is en de eenheid ver te zoeken is. Rust en eenheid brengen in Amerika vraagt dienend leiderschap. Als dit een leider lukt, mag die van mij genomineerd worden voor een Nobelprijs.

In de dagen van dit roerige nieuws wordt mijn aandacht getrokken naar een ander land, dat door het nieuws over de VS naar de achtergrond verdwijnt: Ethiopië. Vorige week woensdag kwam het bericht binnen waar we als Woord en Daad al weken bang voor waren. De Ethiopische premier Abiy Ahmed heeft een militaire invasie aangekondigd in Tigray, het noorden van Ethiopië, bij de grens met Eritrea. Hoewel de VS druk waren met hun verkiezingen, drongen ze onmiddellijk aan op de-escalatie en vroegen ze een weloverwogen reactie van beide partijen. De Ethiopische premier was echter duidelijk: een rode lijn is overschreden en een aanval is onvermijdelijk.

Tigray vormde de basis van het in 1991 aan de macht gekomen regime in Ethiopië. In 2018 kwam Abiy Ahmed aan de macht en maakte hij met zijn beleid een einde aan dit regime, met de woorden „27 jaar duisternis”, waarin volgens hem te veel macht in de handen van Tigray lag. Abiy stuurde aan op meer openheid in de Ethiopische samenleving en zocht toenadering tot Eritrea. Dit leverde hem een Nobelprijs op. De openheid die Abiy voorstond, creëerde tegelijkertijd ruimte voor etnische profileringen en claims naar meer zeggenschap, en dus verdeeldheid. De spanningen tussen het federale leger en Tigray bereikten in coronatijd een hoogtepunt.

De premier stelde de geplande nationale verkiezingen uit vanwege de pandemie. Tigray organiseerde eigenhandig een verkiezing in de regio. Dit leidde tot stopzetting van financiering vanuit de nationale regering voor Tigray. De spanning was om te snijden en ontplofte woensdagmorgen 4 november, toen vanuit de kant van Tigray een aanval werd uitgevoerd op de barakken van het nationale leger in Tigray. Een zorgelijk feit is dat zo’n 50 procent van het nationale leger is gelegerd in Tigray, de zogenaamde Northern Command.

Deze eenheid voerde tussen 1998 en 2000 een verschrikkelijke oorlog met Eritrea, die duizenden levens kostte en vele vluchtelingen opleverde. Oorlogsweduwen uit Eritrea vestigden zich in de krottenwijken van de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba. Ik zie nog het trauma in de ogen van deze vrouwen, toen ik hen rond 2002 sprak.

Ethiopië verkeert in een staat van burgeroorlog. Tigray is al afgesloten van de buitenwereld. Het nieuws is zorgwekkend. Door Covid-19 en de sprinkhanenplaag stond het werk al onder druk, maar nu meer dan ooit.

Een jonge en ambitieuze Ethiopische projectleider deelde zijn zorgen met mij. Ik vroeg hem hoe hij naar de situatie in zijn land keek. Zijn antwoord was doeltreffend: „When the political elite have hunger for power, civilians are paying for it.” De burgers betalen werkelijk aan alle kanten.

Twee grote landen waarin op dit moment chaos heerst. Wereldwijd een pandemie die menig land in verdeeldheid brengt. Leiderschap en daadkracht zijn in crises cruciaal. Gezegend het land dat dienende leiders kent die groeien bij successen van anderen en oog hebben voor de kwetsbaren.

De auteur is directeur bij Woord en Daad.