Het positieve advies van het Zorginstituut Nederland (ZIN) tot de opname van esketamine-neusspray (Spravato®) in het basispakket van de zorgverzekering was de aanleiding voor het artikel ”Zorginstituut beschermt zorg niet maar bedreigt die” van Peter Groot, Jim van Os en Pauline Dinkelberg (RD 22-10). Dit geneesmiddel is door het farmaceutisch bedrijf Janssen ontwikkeld als alternatieve behandeloptie voor volwassenen met een therapieresistente depressieve stoornis. Het gaat hierbij om volwassenen die tijdens de huidige matige tot ernstige depressieve episode niet hebben gereageerd op minstens twee verschillende behandelingen met antidepressiva.

Lees ook

Zorginstituut beschermt zorg niet maar bedreigt die

Helaas staan er onjuistheden in het artikel en de firma Janssen vindt dat het in ieders belang is, maar bovenal in dat van mensen die hiermee te kampen hebben en hun behandelend arts, dat informatie correct wordt weergegeven.

Zelfdodingen

In het artikel wordt geschetst dat esketamine-neusspray wordt ingezet als behandeling voor mensen met acute suïcidale gedachten of suïcidaal gedrag. We hebben ook onderzoek gedaan naar de werking van esketamine-neusspray bij deze groep mensen. Echter, er is eerst goedkeuring nodig van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) om dit geneesmiddel ook daadwerkelijk voor die indicatie te mogen inzetten. Het is dus onjuist dat esketamine-neusspray als behandeling ingezet kan worden voor deze indicatie.

De auteurs refereren naar de zelfdodingen die hebben plaatsgevonden tijdens de klinische onderzoeken met esketamine-neusspray. De onderzoekers die betrokken waren bij de klinische studies binnen het onderzoeksprogramma bij therapieresistente depressie hebben geconcludeerd dat er geen verband was tussen de desbetreffende zelfdodingen en het gebruik van esketamine-neusspray. Het spreekt voor zich dat wij deze sterfgevallen ten zeerste betreuren.

Destijds zijn we een onderzoeksproject opgestart naar de mogelijke werking van esketamine als antidepressivum. De auteurs wekken de suggestie dat dit geneesmiddel al jaren een bekend en goedkoop middel is, slechts in een nieuwe verpakking gestopt. Hoewel er bij de start van dit onderzoek tekenen waren dat esketamine mogelijk een positief effect had bij depressieve klachten, ontbrak voor deze toepassing zowel een geschikte toedieningsvorm als een wetenschappelijke onderbouwing op basis van klinische studies. We hebben daarom de afgelopen jaren negentien klinische onderzoeken opgezet om de veiligheid en effectiviteit van esketamine-neusspray bij mensen met therapieresistente depressie te onderzoeken.

Op basis van deze studies heeft het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) esketamine-neusspray goedgekeurd wanneer deze gebruikt wordt in combinatie met een SSRI of een SNRI (antidepressiva), voor volwassenen met een therapieresistente depressieve stoornis die tijdens de huidige matige tot ernstige depressieve episode niet hebben gereageerd op minstens twee verschillende behandelingen met antidepressiva. Het ZIN heeft vervolgens geadviseerd over de toelating van esketamine-neusspray in het verzekerde basispakket in Nederland.

Kwetsbare groep

Tot slot willen we meegeven dat, bij de beoordeling van een nieuw geneesmiddel, het ZIN zorgvuldig onderzoekt of een nieuw geneesmiddel voldoet aan de stand van de wetenschap en praktijk, of het geneesmiddel kosteneffectief is en wat de budgetimpact van dit geneesmiddel is.

Al sinds de oprichting van ons bedrijf, in de jaren vijftig van de vorige eeuw, hebben wij aandacht voor de ziektebeelden die ontstaan in de hersenen. Er is in zeventig jaar veel veranderd, maar voor ons staat nog steeds het belang van patiënten bovenaan. Wij blijven ons dan ook onvermoeibaar inzetten voor onder andere de kwetsbare groep mensen die te maken krijgt met depressieve stoornissen.

De auteur is Medical Therapeutic Area Lead Neuroscience bij Janssen-Cilag B.V. Hebt u hulp nodig? Dan kunt u contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0800 0113 (24 uur per dag bereikbaar) en 113.nl