Architectonisch en virtuoos, voor die omschrijving kiest directeur Ralph Keuning voor de reeks schilderijen in de koepel van Museum de Fundatie. De centrale lift brengt je comfortabel naar de op een na bovenste verdieping van het Zwolse museum, maar dat gemak is vanwege coronamaatregelen alleen bestemd voor bezoekers die niet kunnen traplopen. Alle anderen moeten de route met blauwe bestickering op vloer en traptreden volgen.

Keuning kan er inmiddels de aardigheid van inzien. „Je moet kunnen verdwalen in een museum, dat was altijd mijn ideaal. Maar blijkbaar wordt die mening niet gedeeld door de bezoeker, want we krijgen vrijwel alleen maar positieve reacties op de bewegwijzering.”

„De schilderijen van Anneke passen goed in deze ruimte vanwege de lijnen: recht en rond, net als deze zaal. De doeken hebben een gecompliceerde beeldopbouw, ze zwelgt in gedetailleerdheid, zijn in hoge mate virtuoos maar hebben ook Van Goghiaanse rustpunten”, zegt Keuning, terwijl hij in zijn enthousiasme tegen de route in langs de werken loopt.

Dublin

Wilbrink (1973) studeerde aan de christelijke kunstacademie in Kampen en woont in Zwolle. In de Overijsselse hoofdstad heeft ze haar atelier. Ze exposeert met grote regelmaat in een galerie in Dublin (Ierland) met haar schilderijen vol natuur en gebouwen.

„Anneke spreekt heel terloops over haar werken, maar ze bevatten veel complexiteit. Enerzijds zijn dingen heel herkenbaar, neem bijvoorbeeld deze stad; het zou zomaar Innsbruck kunnen zijn”, zegt de museumdirecteur. „Maar wat doet zo’n ladder boven in beeld? Ze speelt met verdwijnpunten en diagonalen. En soms lijkt het wel of ze op driekwart van het proces gestopt is.”

Ook het noorderlicht, ijsschotsen en de stad Kampen zijn te herkennen in de negen schilderijen, die gemiddeld zo’n 1,5 bij 2 meter zijn.

Of terug te zien is dat Wilbrink haar opleiding aan een christelijke academie deed? Keuning: „Haar man, de kunstenaar Henk Dijkstra, duikt met zijn werk in de Moderne Devotie. Ik vind Anneke wel zo iemand die dat om die reden niet doet.”

Deze tentoonstelling zat niet in de planning van het museum. Het was de bedoeling een groot overzicht te tonen van het werk van Rob Scholte. Naar verwachting is dat nu volgend jaar september in de Fundatie te zien. Ook hier gooide corona roet in het eten.

Keuning: „De overheid trad gelukkig heel daadkrachtig op met de NOW-regeling. De situatie is nu zorgelijk, zonder de noodmaatregel was de situatie extreem zorgelijk geweest. We stellen nu dingen die geld kosten uit en zullen dit jaar in de min eindigen, volgend jaar wordt dat een nog grotere min.”

Ook de tentoonstelling die in het hart van het museum gepland was, kon vanwege diverse samenwerkingen met het buitenland geen doorgang vinden. Om die reden kun je nu dwars door de collectie van de Fundatie lopen. Dat biedt verrassende aanzichten, doorkijkjes en combinaties. Ook voor wie kind aan huis is in dit museum, is deze tentoonstelling een aanrader.

Of het overzicht “Dwars door de Fundatie” daarmee meer de moeite waard is dan de werken van Anneke Wilbrink? „Dat is een oneerlijke strijd”, zegt Keuning. „Deze zaal met vier schilderijen van Neo Rauch en topwerken uit de zeventiende eeuw vergelijken met het werk van Wilbrink, dat is hetzelfde als een tijdelijke tentoonstelling afzetten tegen de eregalerij in het Rijks.”

Rauch –volgens Keuning op dit moment ’s werelds topkunstenaar– hoedt zich ervoor om uitleg te geven bij zijn imposante schilderijen.

Keuning: „Door ze naast een zeventiende-eeuws werk te hangen geef je een ingang in het schilderij. Ja, dit is de eregalerij van de Fundatie.”

Wilbrinks werk is, zei ze eerder zelf, een kwestie van geploeter, gezwoeg en zoeken en vinden. De hele tentoonstelling draait volgens haar om de durf om het onbekende toe te laten. Weinig bezoekers zullen daar moeite mee hebben; om zo’n dwingend lijntje, zo’n spetterend fel kleurtje of een van die diffuse, schitterende horizonten van Wilbrink in zich op te nemen, binnen te laten komen, toe te laten.

”Anneke Wilbrink – Lofoten” is tot en met 3 januari 2021 te zien in Museum de Fundatie in Zwolle.

www.museumdefundatie.nl