Vrede Israël en Palestijnen nog mijlenver weg
Na de recente toenadering tussen Israël en een aantal Golfstaten, dringt de vraag zich op of vrede met de Palestijnen ook mogelijk is. Een oplossing voor dat conflict lijkt echter verder weg dan ooit.
Het was decennialang bijna spreekwoordelijk. Vrede in het Midden-Oosten is alleen mogelijk als eerst dat ene oerprobleem wordt opgelost: het slepende conflict tussen Israël en de Palestijnen. Dáár alleen ligt de sleutel tot regionale stabiliteit en welvaart voor iedereen, luidde de mantra.
Dat adagium werd niet alleen eindeloos herhaald in Caïro, Riyad en Damascus. Het echode ook volop in westerse landen, niet in de laatste plaats in de EU.
Het vormde voor veel Arabische leiders een welkom nieuw argument om elke toenadering tot de Joodse staat bij voorbaat van tafel te vegen. Sinds de stichting van de staat Israël in 1948 en de daaropvolgende oorlogen, waren zij er door schade en schande achter gekomen dat die jonge democratie zich niet met militaire middelen uit het Midden-Oosten liet verjagen. De belofte dat Israël van de kaart zou worden geveegd, raakte bij hun bevolking langzaam maar zeker aan ernstige inflatie onderhevig.
Een geheel nieuw excuus diende zich echter aan in de vorm van het Israëlisch-Palestijns conflict. Zolang dat niet was opgelost, hoefde geen Arabische leider zich druk te maken om welke toenadering tot de Joodse staat dan ook aan zijn burgers te verkopen. Degenen die dat wél deden, zoals de heersers van Egypte en Jordanië, werden in de Arabische wereld lange tijd met de nek aangekeken. De Egyptische president Anwar Sadat moest het zelfs met zijn leven bekopen.
Voor de Palestijnen had de houding van de Arabische wereld ten aanzien van hun ‘kwestie’ enorme voordelen. Het verzekerde hen in elk geval van een voortdurend internationaal podium en forse geldstromen, vooral vanuit de Golfstaten.
De recente Abrahamakkoorden tussen Israël enerzijds en de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein anderzijds, laten echter zien dat vrede tussen de Joodse staat en Arabische landen wel degelijk mogelijk is zonder dat eerst het Israëlisch-Palestijns conflict wordt opgelost. Sterker nog: de leiders van deze twee Golfstaten verklaarden openlijk dat zij nu eerst voor hun eigen belangen gaan, in plaats van zich door de Palestijnse kwestie te laten gijzelen.
Dat was een levensgrote ontnuchtering voor het Palestijnse leiderschap, dat zich toch al niet zo goed raad met de nabije toekomst weet. De Palestijnse leider Mahmud Abbas is hoogbejaard en er tekent zich nog geen algehele eensgezindheid over zijn opvolging af. Er zijn sinds 2006 geen verkiezingen meer in de Palestijnse gebieden gehouden en er is nog altijd de rivaliteit tussen Hamas en de Palestijnse Autoriteit.
Het zou voor de Palestijnen geen kwaad kunnen als zij een voorbeeld aan Bahrein en de VAE namen. Het overleg dat tot de overeenkomst met Israël leidde, had grotendeels achter gesloten deuren plaats. Buiten het licht van de internationale schijnwerpers is er kennelijk veel mogelijk. Beide landen bedongen zelfs dat Israël de omstreden annexatie van de Westelijke Jordaanoever voorlopig opschort.
Dat zou toch kansen voor de Palestijnen moeten bieden om tot een soortgelijke deal te komen. Ook al krijgt de wereld niets van de voorafgaande besprekingen mee.
