Een belangrijke graadmeter voor het woon-werkverkeer is de ochtendspits. Arnoud Broekhuis, manager verkeersinformatie bij de ANWB, merkte dat het aantal files vanaf 1 september begon toe te nemen. Voor de meeste Nederlanders zat de vakantieperiode er toen op, ze hervatten het werk.

De files bereikten in de week van maandag 22 september –de week voor de laatste coronapersconferentie– hun voorlopige hoogtepunt, vertelt Broekhuis. Volgens hem was er op de dag na het persmoment van maandag 28 september meteen een afname van de files te zien. Het aantal files verminderde die week al met 10 à 15 procent, weet Broekhuis. Die trend zette zich voort: deze week daalde het aantal files met 20 procent.

Het lijkt misschien geen bijster hoog percentage, maar zeker in de avondspits zal de weggebruiker het verschil merken, meent Broekhuis. De files tijdens dat dagdeel zijn momenteel met twee derde afgenomen. Mocht het in de ochtenspits nog rustiger worden omdat meer mensen besluiten om niet naar hun werk te reizen, dan verwacht de manager verkeersinformatie dat de drukte tijdens de avondspits nog verder zal afnemen.

Maart

Toch zullen veel automobilisten denken dat het met de hoeveelheid mensen die thuiswerken nog best meevalt. Toen het kabinet medio maart de eerste coronamaatregelen afkondigde, waren alle files als sneeuw voor de zon verdwenen. Nu zijn er weliswaar minder files, maar zo rustig als toen is het toch zeker niet op de wegen.

Broekhuis denkt dat de situatie van destijds niet met de huidige omstandigheden kan worden vergeleken. Hij wijst erop dat de economie in maart behoorlijk tot stilstand kwam vanwege de ”intelligente lockdown”. Nu zijn veel winkels, bedrijven en scholen wél gewoon open, met als gevolg dat meer mensen een aanleiding hebben om in de auto te stappen.

Maar ondanks het toegenomen wegverkeer is het volgens Broekhuis historisch rustig op de rijkswegen. „Qua files zitten we nog maar op een tiende van voordat het coronavirus in Nederland opdook. Zolang het advies om zoveel mogelijk thuis te werken van kracht blijft, zie ik het aantal files eerder af- dan toenemen.”

Ook Diederik Fleuren, communicatieadviseur bij Rijkswaterstaat, ziet dat het na de laatst aangekondigde coronamaatregelen rustiger is geworden op de snelwegen. In de ochtendspits waren er de afgelopen week nauwelijks files, vertelt Fleuren. Ten opzichte van 2019 was er vorige week 11 procent minder verkeer; de week daarvoor was dat nog 8 procent. „Je zou dus kunnen zeggen dat de verkeersintensiteit met 3 procentpunt is afgenomen na de coronapersconferentie”, stelt Fleuren.

Anders

Dat het ten opzichte van maart drukker is geworden op de wegen, onderkent de communicatieadviseur. Maar hij spreekt wel van een „ander soort drukte.” Fleuren refereert aan de files. „Voor de coronacrisis waren er files omdat er eenvoudigweg te veel verkeer was op de snelwegen. Als er nu een file is, wordt dat vrijwel altijd veroorzaakt door een ongeluk of pechgeval. In maart was het zo rustig dat het verkeer er dan vaak alsnog langskon op de andere rijbaan. Nu het wat drukker is geworden op de snelweg, gaat dat niet meer zo makkelijk.”

Doordat files weer wat vaker voorkomen, kan dat volgens Fleuren bijdragen aan het gevoel van menig automobilist dat het behoorlijk drukker is geworden op de weg. Maar dat is volgens hem dus een geflatteerd beeld.

Kleine beetjes

Om dit te onderstrepen heeft Fleuren nog wat andere statistieken achter de hand. „Mensen rijden nu 14 procent minder kilometers dan vorig jaar. Ze maken ook minder ritjes per week; de teller stond op 13, nu staat die op 12,2. Ook de hoeveelheid grensverkeer met Duitsland en België is gedaald. Het lijken allemaal kleine beetjes, maar alles tezamen maakt het weldegelijk verschil. Wij zien in ieder geval dat het een stuk rustiger op de snelweg is dan voor de crisis.”

Maar in vergelijking met eind maart –toen het snelwegverkeer met ruim 50 procent was afgenomen– is het volgens Fleuren inderdaad wel weer drukker op de wegen, ondanks dat er na de laatste persconferentie op 28 september weer een vermindering te zien is. „Maar het is nog te vroeg om conclusies te trekken”, vindt Fleuren. „Eigenlijk kunnen we pas na volgende week echt zeggen of het advies van Rutte effect heeft gehad. Maar op basis van deze week hebben we wel een goede eerste indruk van welke kant het opgaat.”