Inmiddels, een half jaar later, is er sprake van een tweede coronagolf. Niet alleen cijfers over besmettingen en ziekenhuisopnames buitelen over elkaar heen, maar ook de verhalen dat de coronacrisis flinke sociaal-maatschappelijke gevolgen heeft, klinken vrijwel dagelijks.

Juist in deze Week tegen Eenzaamheid, die afgelopen donderdag van start ging, is er alle reden om de handen uit de mouwen te steken. En dat is vaak makkelijker dan gedacht.

Dat eenzaamheid de afgelopen maanden is toegenomen, blijkt uit verschillende onderzoeken. Het Sociaal en Cultureel Planbureau publiceerde begin september een rapport over het welbevinden van de Nederlandse bevolking ten tijde van corona. Daaruit bleek dat 15 procent van de respondenten zich eenzaam voelde; vorig jaar was dat nog 12 procent.

Ruim de helft van de 75-plussers –meer dan 700.000 ouderen– kampt met eenzaamheid. De coronamaatregelen maakte juist deze groep extra kwetsbaar. Daarnaast voelt 40 procent van de jongeren tussen de 20 en de 35 jaar zich weleens eenzaam, zo blijkt uit cijfers. Ook van die groep geldt dat de beperkende maatregelen hen vaak geen goed deden. Met name thuiswerken betekent voor een deel van de jongvolwassenen een flinke beperking in de sociale bewegingsruimte.

Anita Peters, expert bij het landelijk kennisinstituut voor sociale vraagstukken Movisie, riep de overheid terecht op bij de maatregelen voldoende oog te hebben voor de sociaal-maatschappelijke gevolgen ervan. Bij elke te nemen maatregel is het van belang dat het kabinet een goede afweging maakt tussen wat die kost en wat die oplevert. Ook sociale kosten moeten daarin meewegen.

Deze dinsdag zou een nationale dag van bezinning zijn, oorspronkelijk bedoeld om stil te staan bij de invloed die het virus op de samenleving heeft gehad. Nu de pandemie nog niet voorbij is, wil het kabinet aandacht vragen voor problemen die in de tweede golf alleen maar groter worden, zoals eenzaamheid en werkloosheid. Daarom ging deze dinsdag een campagne van start onder het motto ”Aandacht voor elkaar”, waarin de overheid burgers en maatschappelijke organisaties oproept naar elkaar om te zien.

Het is goed dat de overheid dat doet. Een samenleving wordt immers in de eerste plaats gevormd door mensen die aandacht voor elkaar hebben en naar elkaar omzien. Juist in deze periode waarin sociale verbanden onder druk staan, begint samenleven met een luisterend oor, met een gesprekje, met een kopje koffie. Maar daar moet het niet bij blijven. Bezinning op de vraag wat deze crisis te zeggen heeft, blijft nodig.