„Het is onze plicht om het recht van ieder mens te respecteren om een plaats te vinden waar hij niet alleen zijn basisbehoeften en die van zijn familie kan bevredigen, maar ook zichzelf als persoon ten volle kan realiseren.” Dat schrijft paus Franciscus in de encycliek ”Allemaal broeders”, die hij zaterdag in Assisi ondertekende. Behalve voor het recht op migratie breekt de paus een lans voor een wereldwijde aanpak die moet leiden tot broederschap tussen mensen en volkeren.

In het 71 pagina’s lange geschrift behandelt de paus alle belangrijke thema’s (maar geen woord over abortus en euthanasie) als context van zijn beschouwingen over ”broederlijkheid en sociale vriendschap”, zoals de ondertitel luidt. Het begrip broederschap of broederlijkheid doet denken aan het motto van de Franse Revolutie, en conservatieve commentatoren hebben het al over Franciscus’ „linkse encycliek” (de Italiaanse krant Il Giornale).

Maar het begrip heeft vooral van doen met Franciscus van Assisi, de 14e-eeuwse inspirator van de Argentijnse paus. Deze beschreef de schepping in termen van broeders en zusters, zoals broeder zon en zuster maan. De paus schrijft dat hij de encycliek heeft geschreven toen de pandemie toesloeg, waarbij „onze valse veiligheid werd blootgelegd.” De coronacrisis is in zijn ogen echter geen goddelijke straf. „De wereldwijde gezondheidscrisis heeft gediend om te laten zien dat niemand zichzelf redt.” en dat „het echt tijd is om te dromen” als één mensheid waarin we allen broeders zijn Broederschap moet worden bereikt door de „goede politiek” die ten dienste staat van het ware gemeenschappelijke goed, en niet van financiële belangen.

Een encycliek is de belangrijkste vorm waarin een paus zijn ideeën uit de doeken doet. ”Allemaal broeders” is Franciscus’ derde encycliek. In 2015 schreef de paus een encycliek over het milieu. Ook in 2013 publiceerde Franciscus er een, maar dat was eigenlijk het zetten van puntjes op de ”i”, omdat de tekst vooral door Benedictus XVI, zijn voorganger, was geschreven.