Het valt nog niet goed te zeggen of het tuberculosevaccin BCG een bruikbaar wapen is tegen het coronavirus, zoals onderzoekers hopen. De Gezondheidsraad heeft de wetenschappelijke kennis over de mogelijke invloed van het tbc-vaccin op Covid-19 op een rij gezet en constateert dat nog veel onduidelijk is. Zelfs over de veiligheid. Daarom adviseert de raad het kabinet vooralsnog geen verdere stappen te zetten met het inzetten van het tbc-vaccin tegen corona en de uitkomst van lopend onderzoek af te wachten.

Van het tbc-vaccin BCG (Bacillus Calmette Guérin) is bekend dat het niet alleen tbc zelf voorkomt, maar ook de afweer tegen andere ziekteverwekkers kan verhogen. Het immuunsysteem van iemand die het krijgt toegediend, krijgt een oppepper. Mogelijk biedt het op die manier gedeeltelijke bescherming tegen een infectie met het coronavirus. Dat is althans de hypothese in diverse onderzoeken die nog gaande zijn, waaronder een grote studie in 22 Nederlandse ziekenhuizen die begin september begon.

Voor het Nederlandse onderzoek, onder leiding van UMC Utrecht, worden in twee maanden tijd tussen de 5200 en 7000 kwetsbare ouderen gezocht die willen deelnemen. Een deel van de proefpersonen krijgt het tbc-vaccin toegediend, de controlegroep een placebo. Vervolgens worden alle deelnemers een halfjaar lang gevolgd.

De Gezondheidsraad merkt op dat de „beperkte studies” die tot nog toe zijn gedaan wel suggereren dat BCG-vaccinatie „een beschermend effect op luchtweginfecties bij volwassenen kan hebben”. Hoe mensen die in aanraking komen met het coronavirus erop reageren is echter onduidelijk.

Zelfs bij de veiligheid plaatst de raad kritische kanttekeningen. De toegenomen activiteit van het immuunsysteem die het BCG-vaccin teweegbrengt „zou een risico kunnen zijn”, aldus de adviseurs van het kabinet, „omdat de ernstigste ziektebeelden bij Covid-19 ontstaan door hyperreactiviteit van het immuunsysteem.” Het afweersysteem slaat als het ware op hol en dat maakt de patiënt juist zieker.

Alles afwegend is volgens de raad „een gedegen analyse” van de veiligheid van belang, voordat het tbc-vaccin wordt ingezet in de strijd tegen het coronavirus.