WAO-advies SER op hoofdlijnen
De Sociaal-Economische Raad (SER) heeft vrijdag het kabinet geadviseerd over de herziening van het WAO-stelsel. Ingrijpende aanpassingen van de Wet arbeidsongeschiktheid (WAO) moeten de jaarlijkse toestroom van 100.000 nieuwe WAO’ers tot 25.000 beperken. Hieronder een kort overzicht van het door de SER beoogde stelsel.
80 PROCENT - Werknemers komen alleen nog in de WAO als zij voor 80 procent of meer worden afgekeurd. Zij moeten bovendien een aandoening hebben waarvan verwacht wordt dat die langer duurt dan vijf jaar. Ze zijn dan voor de komende vijf jaar ”duurzaam volledig arbeidsongeschikt” verklaard en worden elke vijf jaar herkeurd.
BURN-OUT - Mensen met een psychische handicap, zoals burn-out en lage rugklachten, dreigen door de strengere keuringen die de SER wil, vaker buiten de boot te vallen. Van een dergelijke aandoening is moeilijk vast te stellen dat deze langer dan vijf jaar duurt. Als voorwaarde heeft de vakbeweging aan deze beperkte instroom gesteld dat de nieuwe WAO’ers wel een hogere uitkering ontvangen. Zij krijgen straks 75 procent van het gemiddelde loon over de laatste drie jaar. Een volledige WAO’er krijgt in het bestaande stelsel 70 procent van het laatstverdiende salaris. Nu kunnen alle werknemers die voor 15 procent of meer arbeidsongeschikt zijn, een WAO-uitkering naar rato ontvangen.
AFGEKEURD - Werknemers die voor tussen de 35 en 80 procent worden afgekeurd, blijven in dienst van de baas. Ze krijgen twee jaar de tijd om te herstellen. Zij moeten met de werkgever een geschiktere baan zoeken. In het eerste ziektejaar worden deze mensen voor 100 procent doorbetaald door hun baas. In het tweede jaar ontvangen zij 70 procent. De werkgevers moeten zich verzekeren voor de extra kosten van deze loondoorbetaling.
Vanaf het derde jaar worden gedeeltelijk arbeidsongeschikten betaald naar rato dat zij nog kunnen werken. Dit kan eventueel worden aangevuld door de verzekeraar. Veel hangt hierbij af van de inzet die werkgever en werknemer hebben getoond om een beter geschikte baan te vinden. Iemand die na twee jaar geen geschikte arbeid heeft gevonden, loopt het risico in de WW terecht te komen.
AFSPREKEN - Werknemers die minder dan 35 procent arbeidsongeschikt zijn, blijven ook in dienst van de baas. Of de medewerker zijn volledige salaris behoudt, moet hij zelf afspreken met zijn werkgever. De ondernemer mag deze werknemers in ieder geval niet op grond van hun arbeidshandicap ontslaan. Ook moet de baas zich verplicht verzekeren, zodat een lager inkomen kan worden aangevuld.
Werkgevers hebben hierbij wel afgedwongen dat zij niet langer een boete krijgen (zogeheten Pemba-premie) als een werknemer arbeidsongeschikt wordt binnen het bedrijf.