De bloedige strijd om Nagorno-Karabach
De strijd tussen Azerbeidzjan en Armenië verloopt bloedig. Het aantal doden en gewonden stijgt snel. Het eind van het gewapend conflict om de enclave Nagorno-Karabach is nog lang niet in zicht. Blik op een ongelijk slagveld.
Zware granaten slaan links en rechts in. Militairen duiken weg in hun stellingen. Een drone neemt een tank onder vuur. Voltreffer. Verwoestend. Een kolom vuur stijgt op uit de geschutskoepel. Wie zich het lot van de bemanning probeert voor te stellen, durft niet verder te denken.
Azerbeidzjan en Armenië voeren over en weer zware beschietingen uit. Een ‘ouderwetse’ oorlog. Staal op staal. Tanks tegen tanks. Azerbeidzjan (10 miljoen inwoners) en Armenië (3 miljoen inwoners) strijden om de enclave Nagorno-Karabach (150.000 inwoners). Azerbeidzjan accepteert de onafhankelijkheid van de regio niet en vreest dat deze zich verder aansluit bij Armenië.
Tegenstand
Azerbeidzjan (70.000 actieve militairen, 300.000 reservisten) en Armenië (51.000 actieve militairen, 210.000 reservisten) zijn niet direct gelijke partijen. Het islamitische Azerbeidzjan steekt dit jaar 2,3 miljard dollar in het leger, vooral voor modern, geavanceerd wapentuig.
Het vanouds christelijke Armenië kan dit jaar 634 miljoen dollar uittrekken voor de krijgsmacht, dat vooral beschikt over verouderd materieel. Toch biedt Armenië geduchte tegenstand. De strijdkrachten in Nagorno-Karabach hebben zich, met Armeense steun, diep ingegraven in de bergregio.
Azerbeidzjan en Armenië gooien alle mogelijke wapens in de strijd. Op sociale media woedt een informatieoorlog. Met nieuws en nepnieuws. Beide partijen claimen de ander zware, maar niet-controleerbare verliezen toe te brengen. Gruwelijke internetbeelden van dodelijke drone-aanvallen moeten de vijand demoraliseren.
Kamikaze
Drones spelen een cruciale rol in de strijd om Karabach. Een ‘moderne’ oorlog blijkt niet meer te winnen zonder onbemande vliegtuigen. Azerbeidzjan schiet Armeense tanks, artillerie en luchtafweer één voor één in puin met TB2-aanvaldrones van Turkse makelij. Of met Harop-kamikazedrones van Israëlische makelij. Armenië stelt geschut verdekt op achter aarden wallen, maar vergeet het te camoufleren voor drones.
Het Armeense leger heeft geen antwoord op de vijandelijke drones. Azerbeidzjan weet daardoor in enkele dagen tijd tanks, artillerie en luchtafweer in Nagorno-Karabach grotendeels uit te schakelen. Bij gebrek aan aan te vallen materieel, richten de drones zich sinds vrijdag op manschappen.
De Armeense legerleiding staat voor de keus om meer geavanceerd luchtafweer uit andere delen van het land naar het front aan de grens te verplaatsen, maar moet zich dan wel verzekerd weten van Russische bescherming van het luchtruim.
Rusland is een bondgenoot van Armenië; Turkije van Azerbeidzjan. Moskou en Ankara staan daarmee voor de derde keer in een jaar tijd lijnrecht tegenover elkaar. Eerder dit jaar raakten beide, via gelieerde strijdgroepen, slaags in het Noord-Syrische Idlib en in de burgeroorlog in Libië.
Het regionale conflict om Karabach kan uitgroeien tot een oorlog tussen grootmachten. Armenië claimt dat Turkije al volop actief is in de enclave. Een Turkse F-16 zou dinsdag een Armeens SU-25-jachtvliegtuig uit de lucht hebben geschoten. Een Turks 737 AEW-radarvliegtuig maakt overuren om inlichtingen over Armenië te verzamelen.
Verder zet Turkije honderden huurlingen uit Syrië en Libië in om voor 1000 tot 2000 dollar per maand te dienen als kanonnenvoer. Huurlingen die tot voor kort in Syrië tegen Turkije vochten, strijden nu vóór Turkije. Azerbeidzjan ontkent inzet van huurlingen echter ten stelligste. De Franse president Macron eist opheldering.
Dubbelrol
Het conflict is een kruitvat van tegengestelde belangen. Rusland speelt een dubbelrol. Moskou, bondgenoot van Armenië, is tegelijkertijd de grootste wapenleverancier van Azerbeidzjan. Ook Israël levert materieel. In minder dan een week tijd landden vier Ilyushin Il-76-transporttoestellen uit Azerbeidzjan op een Israëlische luchtmachtbasis. Armenië riep uit protest zijn ambassadeur uit Israël terug.
Het conflict is vooral uitzichtsloos. Oproepen van Macron (Frankrijk) en Poetin (Rusland) voor een wapenstilstand halen vooralsnog niets uit. Armenië verklaarde vrijdag bereid te zijn tot een staakt het vuren. Azerbeidzjan en Turkije willen praten, maar alleen ná volledige „bevrijding” van Karabach.
