Democraten ruiken kans op meerderheid in Senaat
Bij de komende Amerikaanse verkiezingen wordt niet alleen gestemd over wie er president wordt. Ook staan er 35 zetels in de Senaat op het spel.
De meeste hiervan zijn momenteel in handen van de Republikeinen. De Democraten zien echter kansen om een aantal zetels te veroveren en daarmee ook de meerderheid over te nemen. Nu hebben de Republikeinen nog de meerderheid: 53 om 47 zetels.
De Senaat vervult een belangrijke rol in de Amerikaanse politiek. Eén van de belangrijkste bevoegdheden is het benoemen van rechters van federale rechtbanken en het hooggerechtshof.
Doordat president Trump de afgelopen jaren kon samenwerken met een Senaat waarin de Republikeinen de meerderheid hadden, lukte het hem om honderden federale rechters te benoemen én twee leden van het machtige hooggerechtshof. Waarschijnlijk komt daar een derde bij, nu Trump Amy Coney Barrett heeft voorgedragen als vervanger van de overleden Ruth Bader Ginsburg. Wordt zij benoemd, dan heeft de president er in vier jaar voor gezorgd dat het hooggerechtshof waarschijnlijk voor decennia door conservatieve rechters wordt gedomineerd.
Maar als Trump wordt herkozen, is het niet gezegd dat hij opnieuw op een Senaat met een Republikeinse meerderheid kan rekenen. Iedere twee jaar wordt ongeveer een derde van de senatoren gekozen. In totaal heeft de Senaat 100 zetels, 2 per staat. Van de 35 zetels waarover in november zal worden gestemd, zijn er 23 in handen van Trumps partijgenoten. Van 13 is wel zeker dat die Republikeins blijven. De strijd om de andere zetels is spannender. In de verkiezingsraces in Arizona en Colorado staat de Democratische kandidaat aanzienlijk voor in de peilingen. Veel Republikeinen beschouwen deze zetels eigenlijk al als verloren. In 5 andere staten is het verschil minimaal en kan het kwartje beide kanten opvallen.
Spannender
Opvallend genoeg is ook in Republikeinse staten als South Carolina en Kansas de strijd spannender dan verwacht. Senator namens South Carolina, Lindsey Graham, riep recent zijn aanhangers op om extra geld te geven omdat zijn Democratische tegenstander miljoenen meer aan giften binnenkreeg. Rijke Republikeinen hebben daarna zo’n 10 miljoen dollar toegezegd om Graham te steunen. Een nederlaag voor de inmiddels zeventien jaar zittende senator uit South Carolina lijkt onwaarschijnlijk. Dat de Republikeinen drie tot vijf zetels kwijtraken is echter een reële mogelijkheid.
Daar staat tegenover dat zij naar verwachting de senaatszetel in Alabama zullen terugwinnen. De zittende Democratische senator Doug Jones maakt namelijk weinig kans om te worden herkozen. De resterende elf Democratische zetels lijken in handen van de huidige senatoren te blijven.
Door het overlijden van rechter Ginsburg en de snelle actie van Trump om een nieuwe rechter te benoemen, is het Amerikaanse volk opnieuw duidelijk geworden wat het belang van de Senaat is. De keuze van de president om Barrett op korte termijn te benoemen, heeft bij de Democraten veel kwaad bloed gezet. Hen is er alles aan gelegen de meerderheid in de Senaat te veroveren.
Sinds het overlijden van Ginsburg wordt er extra veel geld gedoneerd aan de Democratische presidentskandidaat Joe Biden en aan kandidaten die kans maken om een Senaatszetel te winnen. Zo kreeg de relatief kansloze Al Gross uit de afgelegen staat Alaska binnen enkele uren na de bekendmaking van het overlijden meer dan 3 miljoen dollar overgemaakt van partijgenoten. In totaal werd er in het weekend na Ginsburgs overlijden online 160 miljoen dollar gedoneerd aan Democraten, een absoluut record.
Ondanks de vele financiële steun is een meerderheid in de Senaat geen zekerheid voor de Democraten. Analyses van FiveThirtyEight laten zien dat de kans ongeveer twee derde is dat zij de meerderheid behalen, tegenover een derde voor de Republikeinen. Eén van de meest realistische scenario’s is dat beide partijen na de verkiezingen vijftig zetels in de Senaat hebben. De doorslaggevende stem wordt dan gegeven door de vicepresident. Het is dus goed mogelijk dat de uitslag van de presidentsverkiezingen niet alleen bepaalt wie de president wordt, maar ook wat de machtsbalans wordt in de Senaat.