Potje meenemen naar verpakkingsarme winkel in Amersfoort
Het is feest bij De Nieuwe Graanschuur in Amersfoort. De verpakkingsarme biologische winkel in de historische binnenstad bestaat vijf jaar. Na een aarzelende start groeit de omzet jaarlijks met 5 tot 8 procent.
Dat is best bijzonder in dit segment, erkent Abel Hertzberger (70), een van de initiatiefnemers van De Nieuwe Graanschuur. „Wij wilden vanaf het begin een volledige voedingswinkel zijn. Dat betekent dat we ook wel verpakte producten verkopen. Collega’s die helemaal verpakkingsvrij willen blijven, bieden een beperkt assortiment aan. Dan moeten klanten voor een deel van de boodschappen naar een gewone supermarkt en raak je ze sneller kwijt.”
In de Amersfoortse winkel komen op een doorsnee dag tussen de 150 en 200 mensen boodschappen doen, zegt Hertzberger. Daar zijn opvallend veel jongeren bij, twintigers en dertigers met jonge kinderen. „In die fase gaan ze bewuster leven”, denkt de ondernemer. Volgens hem zijn consumenten zich steeds meer bewust van het ‘afvalspoor’ dat ze achterlaten en van het gesleep met eten over de wereld. „Wie bij ons koopt, kan daar wat aan doen.”
De winkel, waar inclusief parttimers twaalf mensen werken, is gevestigd in een oude stadsboerderij. Vijf jaar geleden namen Hertzberger en zijn compagnons Judith Vos en Dennis Meijs het initiatief. Ze richtten een coöperatie op, die inmiddels tachtig leden telt. Het lidmaatschap kost eenmalig honderd euro. Vrijwilligers die bijvoorbeeld helpen met vakkenvullen, zijn gratis lid. „We vinden het belangrijk dat mensen betrokken zijn bij de winkel”, legt Hertzberger uit. „Het gaat ons er niet om rijk te worden – dan moet je sowieso geen biologische winkel beginnen.”
De onderneming had een startkapitaal van 100.000 euro, dat allemaal geleend werd van particulieren. De zaken gaan goed. „We betalen de huur en de rente en houden ook nog wat over. Daarmee ondersteunen we lokale biologische productie”, zegt Hertzberger.
Het bedrijf heeft twee speerpunten: onverpakte producten en streekproducten. De klant kan bijvoorbeeld olijfolie tappen, graan tot meel malen, rijst en koffie uit bulk kopen, zijn eigen pindakaas maken en wijn van het vat schenken. Ook voor groente, fruit, boter, kaas, eieren, brood en vlees kan hij bij De Nieuwe Graanschuur terecht.
Streekproduct
Veel producten komen van biologische (zorg)boerderijen en kwekerijen die niet verder dan 25 kilometer van Amersfoort gevestigd zijn. „Streekproduct, duurzaam en ambachtelijk zijn modewoorden geworden en aan slijtage onderhevig. Daar willen wij niet aan meedoen: een streekproduct moet echt uit de buurt komen”, zegt Hertzberger. „Bovendien bieden wij op die manier een afzetkanaal aan veel kleine telers hier in de buurt.”
De boeren en tuinders met wie de coöperatie zaken doet, krijgen volgens hem „een eerlijke prijs” voor hun producten. „Daar hebben die mensen recht op. Door supermarkten worden boeren vaak uitgemolken. Een redelijk grote appelteler belde mij een keer op. Hij had nog flink voorraad maar de supermarkt waar hij aan leverde, stapte over op appels uit Argentinië.”
Hoewel hij terugkijkt op vijf succesvolle jaren is Hertzberger realistisch genoeg om te beseffen dat het grote publiek zijn boodschappen bij de reguliere supermarkt zal blijven doen. „Supermarkten zijn er erg goed in om mensen vast te houden, bijvoorbeeld door ook wat biologische producten aan te bieden, voor het gevoel”, zegt hij.
Ook is het voor sommige mensen een drempel om een bakje, fles of potje mee te nemen, hoewel dat niet verplicht is. Maar daar staat tegenover dat zijn klanten bewuster winkelen. „Je gaat hier niet op de automatische piloot langs de schappen lopen.”
