De bewindsman heeft maandag nieuwe wetgeving aangekondigd die de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel in 2026 zo soepel mogelijk moet laten verlopen. Vanuit vakbonden en werkgeversorganisaties was daar de afgelopen weken al op aangedrongen.

Zonder ingrijpen dreigt in 2022 voor meer dan 10 miljoen werkenden en gepensioneerden een korting van ruim 10 procent op de pensioenaanspraken. Dit is nodig om volgens de huidige spelregels de pensioenen te kunnen blijven garanderen. Toezichthouder DNB heeft de korting berekend op basis van de huidige financiële situatie bij de pensioenfondsen.

Die is niet best. Door de lage rente en de economische gevolgen van de coronacrisis is de zogeheten dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen gedaald naar gemiddeld 95,4 procent. Dit betekent dat voor elke euro aan toekomstige pensioenuitkeringen slechts 95 eurocent in kas is. Sommige fondsen zitten daar nog trouwens nog ver onder.

Volgens de huidige regels is een gezonde dekkingsgraad niet lager dan 104,3 procent. Fondsen mogen daar vijf jaar onder zitten, maar daarna moeten ze ingrijpen.

Uitstel

Vorig jaar besloot de minister al de fondsen een jaar extra uitstel te geven, mits de dekkingsgraad eind 2019 niet onder de 90 procent zou liggen. Daardoor is voor 2 miljoen Nederlanders een pensioenkorting van 5 procent voorkomen. Die versoepeling wordt met nog eens een jaar verlengd, zo maakte de minister in juni bekend bij de presentatie van het uitgewerkte Pensioenakkoord. Daardoor hoeven de meeste fondsen ook in 2021 niet te korten. Maar dit lost de financiële problemen van de fondsen niet op, waarschuwt de minister. Bij verreweg de meeste fondsen zou de door werkgevers en werknemers te betalen premie omhoog moeten.

In het nieuwe stelsel staan pensioenaanspraken niet meer vast maar worden ze afhankelijk van de ontwikkeling van de economie. De overgang naar het nieuwe stelsel vindt plaats in de jaren 2022 tot 2026. Koolmees zegt nu toe om ook tijdens die transitieperiode de spelregels te versoepelen, kijkend „met de blik van het nieuwe stelsel.” Hoe hij dat precies gaat doen, maakt hij halverwege 2021 bekend.