„We hebben besloten dat het nergens op mocht lijken”, aldus architect Winy Maas. Het is zo bijzonder dat er volgens hem straks ligstoelen omheen komen om het op je gemak van buiten te bekijken. „Het is een gebouw, maar ook stedebouw”, zegt Maas doelend op de relatie tussen gebouw en omgeving.

Zeker even bijzonder is dat het publiek straks binnen mag om te kijken naar de kunststukken en naar hoe ze worden bewaard, geconserveerd, gerestaureerd en getransporteerd. Volgens Boijmans is dat uniek en er is dan ook internationale belangstelling voor het hele project. Het gebouw haalde onder meer al The New York Times en andere internationale media. „Het gaat op een ongelofelijke manier de wereld over”, straalt directeur Sjarel Ex.

En dat is het nog niet eens echt klaar. Over een jaar zal het pas fungeren als depot. Van de winter begint het museum met het verhuizen naar het depot van de collectie, die nu is ondergebracht op diverse plekken in binnen- en buitenland. Het zijn 151.000 stukken, waarvan altijd hooguit 10 procent op zaal kan worden getoond. Een openbaar depot is daarom een uitkomst, en nu helemaal omdat Museum Boijmans de komende jaren helemaal niks kan laten zien wegens restauratie en renovatie.

Ex kwam echter al in 2004 op de gedachte, omdat de toenmalige opslagmogelijkheden niet deugden en de kans op wateroverlast altijd aanwezig was (daarom komt de kunst nu ook meters boven de begane grond). Hij wilde geen depot aan de buitenkant van de stad, wat goedkoper zou zijn, maar in het centrum. Het moest van en bij het publiek zijn. De gemeente zag hem aankomen met zijn dure plan, maar met name „een vermogende familie” paste fors bij. De totale kosten van het depot zijn meer dan 90 miljoen euro, waarvan 35 miljoen bestaat uit schenkingen. De rest moet de komende tientallen jaren uit de exploitatie worden terugverdiend.

Een publiek toegankelijk depot is volgens Ex eigenlijk niet meer dan logisch: „De helft van ons budget is altijd voor conservering van de collectie. Dat kun je dan ook naar buiten brengen als deel van je programma.” Hij wil het ook tonen omdat een museum „een publieke verantwoordingsplicht” heeft om te laten zien wat het doet.

Depot Boijmans Van Beuningen werd ontworpen door MVRDV en is gebouwd door BAM Bouw en Techniek.