Anders dan president George Bush beweerde beschikte Saddam toen de Verenigde Staten Irak aanvielen niet over voorraden chemische en biologische wapens en namen Saddams mogelijkheden op nucleair gebied af, in plaats van toe, schrijft Duelfer, het hoofd van de Amerikaanse Onderzoeksgroep, die sinds vorig jaar zomer in Irak naar massavernietigingswapens speurt.

Duelfers bevindingen komen niet als een verrassing. De globale inhoud van het rapport lekte vorige maand al uit en het was toen alleen nog de vraag of het voor de presidentsverkiezingen van 2 november zou verschijnen. Het rapport lijkt de stelling van de Democratische kandidaat John Kerry te staven, dat Bush op basis van verkeerde veronderstellingen ten strijde trok tegen Irak en dat wapeninspecteurs van de Verenigde Naties meer tijd gegund had moeten worden.

Duelfer onderschrijft echter wel het argument van Bush dat Saddam een gevaar vormde. Hij schrijft in zijn rapport dat Saddam hoopte de productie van massavernietigingswapens te kunnen hervatten nadat er een eind zou zijn gekomen aan de internationale wapeninspecties in zijn land en de verdenkingen tegen zijn land zouden zijn verminderd.

Volgens het vooraanstaande Democratische Congreslid Carl Levin haalt Duelfers rapport de twee belangrijkste argumenten om Irak aan te vallen onderuit: dat Saddam massavernietigingswapens had en dat hij die zou doorspelen aan terroristen.

‘We begonnen geen oorlog omdat Saddam de bedoeling had om in de toekomst massavernietigingswapens te verkrijgen’, aldus Levin.

De Britse premier Tony Blair, Bush’ belangrijkste bondgenoot in de oorlog tegen Irak, zei dat uit Duelfers rapport blijkt dat sancties tegen Saddam geen zin hadden.

‘Net zoals ik heb moeten accepteren dat bewezen is dat er geen wapenvoorraden waren die elk moment ingezet konden worden, hoop ik dat anderen zo eerlijk zijn om te accepteren dat het rapport ook aantoont dat sancties niet werkten’, aldus Blair, die zei dat Saddam vast van plan was om weer massavernietigingswapens te gaan produceren. ‘Hij is nooit van plan geweest om aan de VN–resoluties te voldoen’, zei hij.

Duelfers bevindingen wijken niet veel af van die van zijn voorganger, David Kay, die in oktober vorig jaar verslag uitbracht aan het Amerikaanse Congres. Nadat hij een paar maanden later was opgestapt als wapeninspecteur zei hij dat de VS waar het de Iraakse wapenprogramma’s betrof vrijwel volledig de plank hadden misgeslagen.