Pakketten retourneren via de hal van de buurvrouw
Aan pakketbezorging kleeft het etiket ”niet duurzaam”. Dat is niet geheel terecht. De branche verduurzaamt in rap tempo. Een voorbeeld daarvan is het snelgroeiende Homerr.
Dagelijks wisselen in Nederland gemiddeld ruim 1 miljoen pakketten van eigenaar. Een duizelingwekkend aantal. Enkele tienduizenden pakketten –onder meer van Zalando– gaan via de buurtpunten van Homerr. Die worden vaak gerund door huismoeders die een centje willen bijverdienen.
Het concept van Homerr: afhaal- en brengpunten op loopafstand die vooral na kantoortijden open zijn. Zo kan iedereen zijn of haar pakketje ophalen op het moment dat het uitkomt. In heel Nederland zijn er nu ruim 1200 Homerrs.
Iedereen die wil, kan zijn huis aanmelden als buurtpunt. Vervolgens ontvang je per pakket een kleine vergoeding. Wel is het van belang dat je een belangrijk deel van de dag –met name ’s avonds– ‘open’ bent.
Frustratie
Homerr werd in 2016 opgericht uit persoonlijke frustratie, zegt directeur Juriaan Matthijsen (35) uit Amsterdam. „Het gebeurde vaak dat ik niet thuis was als er een pakketje werd bezorgd. In Nederland wordt 30 tot 50 procent van de stukken niet succesvol afgeleverd. Ondertussen blijven de kosten van de bezorging bestaan en zorgen de busjes voor onnodige uitstoot van CO2.”
Matthijssen wil met Homerr een stap zetten naar een duurzamere wereld. „Per pakketje besparen we tot 79 procent CO2-uitstoot. Kleine keuzes –zoals die voor een bezorgdienst– kunnen dus een grote impact hebben.”
De CO2-besparing zit hem allereerst in het gebruik van verzamelpunten, zodat busjes niet elke straat in hoeven en geen inefficiënte routes meer rijden. „Daarnaast gaan wij pas rijden als de postzakken vol zijn. We bezorgen dan ook minder frequent dan onze concurrenten. Maar ik ken geen T-shirt dat ik per se morgen zou moeten hebben.
Homerr maakt verder gebruik van bestaande routes van bestelbusjes. „We hebben geen eigen busjes, omdat we geloven dat er al genoeg rondrijdt. We werken samen met logistieke partijen die de distributie van winkelvoorraden verzorgen. Bijvoorbeeld de AKO’s van deze wereld. Vrijwel altijd is er in hun bestelbussen nog ruimte.”
Een mooie bijvangst van Homerr is de versterking van de sociale cohesie in de buurt, zegt Matthijssen. „Het persoonlijke contact is uniek aan onze dienstverlening. Je brengt allerlei soorten mensen bij elkaar. Dat verbindt.”
Vrachtfietsen
Qua duurzaamheid gaat het snel de goede kant op in de pakketbezorging, stelt Walther Ploos van Amstel, lector stadslogistiek aan de Hogeschool Amsterdam. „Vervoerders stappen massaal over op elektrisch vervoer. Voor 2025 willen de meeste bedrijven volledig elektrisch zijn.”
Ook zie je steeds meer vrachtfietsen. „Dat komt mede doordat steeds meer wijken autoluw worden ingericht. Maar waarom zou je überhaupt een enorme bus een woonwijk innemen? Vrachtfietsen zijn veiliger en nemen minder ruimte in. Veel kindvriendelijker. Dat is ook duurzaamheid.” De bakfietsen van Coolblue zijn een goed voorbeeld, aldus de lector. En ook kledingwinkel H&M zet sinds eind vorig jaar fietskoeriers in.
Dat betekent niet dat er geen verduurzamingsslag meer te maken valt in het pakketvervoer. „Bezorgdiensten zouden gezamenlijk white labeled afhaalpunten moeten inrichten. Daarbij is het van belang om zo veel mogelijk buurtpunten op loopafstand te hebben. Dat is nu nog niet het geval. Anders is het maar de vraag hoe duurzaam het is. Als iedereen namelijk met de auto pakketten af gaat halen, is alle milieuwinst alweer weg.”
Op dit moment zijn er zo’n 9600 afhaalpunten in Nederland. Het meest fijnmazige netwerk is van PostNL, met zo’n 3500 punten. Van alle huishoudens heeft 52 procent een pakketpunt van PostNL op loopafstand, bleek vorig jaar uit onderzoek van de Autoriteit Consument & Markt. Tegelijk is het zo dat op dit moment maar 15 procent van de pakjes naar afhaalpunten gaat. Mocht dat groeien naar 50 procent dan zou dat bijna eenvijfde aan CO2 schelen, becijferde TNO eerder deze maand.
Behalve bij de keuze qua bezorging kan de consument ook op een andere manier bijdragen aan verduurzaming. Ploos van Amstel: „Nu gaat een derde van de pakketten retour. Dat is desastreus qua duurzaamheid. Behalve het vervoer blijken geretourneerde spullen soms overkoopbaar. Dat is dan voor niets geproduceerd.”
Een ander deel van de nodige verduurzaming ligt bij webwinkels, stelt Ploos van Amstel. „Nu zit er veel lucht in de pakjes. Daardoor moeten er veel grotere bestelauto’s rijden. Dat kan veel efficiënter. Bol.com neemt op dit punt bijvoorbeeld slimme stappen. Het webwarenhuis heeft een machine die op maat verpakt. Verder zie je bewustwording op gang komen of verpakking überhaupt nodig is. Vaak volstaat een label.”
Een andere stap is het op afspraak bezorgen, tijdens een door de consument gekozen moment. Volgens Ploos van Amstel doen Albert Heijn en Picnic dit goed. „Andere webwinkels zouden hun voorbeeld kunnen volgen en meer keuzemogelijkheden bieden qua bezorgmomenten.”
Sympathiek
Ondertussen timmert Homerr flink aan de weg. Het doel is komend halfjaar nog 400 nieuwe buurtpunten erbij te krijgen. Daarnaast moet bezorging via Homerr bij meer webwinkels mogelijk worden. Tot slot wil Matthijssen per november een nieuwe dienst aanbieden voor consumenten: het rechtstreeks versturen van pakketjes naar een van de 1200 locaties in Nederland. „Wij kunnen dat duurzamer en ook goedkoper dan bestaande concurrenten.”
Ploos van Amstel vindt Homerr een sympathiek concept. „Het is nog wel kleinschalig en dat zal het ook blijven. Want 85 procent van de consument wil zijn aankopen gewoon thuisbezorgd krijgen.”
De toekomst zit hem uiteindelijk in onbemande afhaalpunten, voorziet de lector. „Daarbij krijg je een code waarbij je 24 uur per dag een kluisje bij zo’n afhaalpunt kunt openen. Dat gaat volautomatisch. Daarnaast gaat precisielogistiek, waarbij je precies aangeeft wanneer de bezorging moet plaatshebben, een belangrijkere rol spelen.”
„Als Homerr voer ik soms een diep gesprek”
Een te retourneren kapotte jacuzzi een weekend lang in je woonkamer? Het overkwam Lena Visser-Oskam (51) uit Oud-Beijerland. Ze runt al bijna twee jaar een buurtpunt voor postpakketten van Homerr.
Handig was anders, maar terugblikkend kan ze wel lachen om het bubbelbad. Pakketten in huis is ze nu eenmaal gewend. Tijdens het telefonische interview telt ze 23 pakketten in haar gang. Bijna elke dag –behalve op zondag– bezorgen koeriersdiensten, waaronder DHL en UPS, wel iets.
Ondanks het feit dat haar gang een half pakhuis is, bevalt het als Homerr, zegt Visser. „Ik leer veel mensen in de buurt kennen. Dan maak ik even een praatje. In de coronatijd voerde ik soms diepe gesprekken. Zo kon ik soms iets meegeven vanuit het geloof. En mensen waarderen het dat je voor hen klaarstaat. Meeleven doet goed. Ooit kreeg ik als dank een reep chocolade.”
Een Homerr verdient tussen de 28 en de 35 cent per pakket. Natuurlijk is het geen vetpot, zegt Visser. „Zeker in het begin heb je nog weinig pakketten – de mensen moeten je zien te vinden. Verder moet je er veel thuis voor zijn. Een buurtpunt moet je daarom niet zien als vervanging voor een baan, het is gewoon leuk om erbij te doen.”
Zelf is Visser voorlopig niet van plan te stoppen. „Het is goed te doen vanuit huis. Ik vind het ideaal voor moeders die bewust thuis willen zijn voor de kinderen. Je hoeft er de deur niet voor uit.”