Dat hebben dinsdag de advocaten van de Groningse aannemer Koop Tjuchem en drie van diens medewerkers gesteld bij het begin van de behandeling van de omvangrijke bouwfraudezaak voor de rechtbank in Rotterdam. Zij willen dat Justitie niet–ontvankelijk wordt verklaard. De rechtbank kan volgens hen ook geen onbevangen oordeel vellen.

Woensdag antwoordt de rechtbank op deze beweringen. Tegen de vier gedaagde wegenbouwers, BAM NBM, Heijmans Infrastructuur, KWS en Koop, en in totaal twaalf werknemers heeft Justitie na bijna drie jaar onderzoek een dossier samengesteld van ruim vijftig dikke mappen. De gedaagden laten zich vertegenwoordigen door achttien advocaten.

Sinds in november 2001 de schaduwboekhouding van Koop naar buiten kwam, lijkt dit bedrijf nog altijd de spil in alle bouwfraude. Advocaat D. Doorenbosch zei namens deze aannemer dat het stempel van fraudeur nog eens tijdens het onderzoek door de parlementaire enquête naar de bouwfraude op het bedrijf is gedrukt. Zijn medepleiter K. de Vries voegde daar namens de gedaagde topman Henk K.(Koop) aan toe: „Ook al wordt hij vrijgesproken, niemand gelooft in zijn onschuld."

De parlementaire onderzoekers hebben volgens beide raadslieden uitgebreid geprofiteerd van gegevens uit het strafdossier dat het OM toen bezig was op te stellen. Aan de andere kant heeft Justitie geen gebruik mogen maken van de getuigenissen onder ede die een aantal van de huidige verdachten toen als getuige heeft gedaan. „Als ze nu wat anders zeggen, hebben ze toen meineed gepleegd", aldus Doorenbosch. Volgens hem lopen beide onderzoeken in elkaar over.

Ook het OM heeft zich, net als de parlementaire commissie gebaseerd op de Koop–boekhouding. „En dat maakt mijn cliënt tot de godfather van de bouwmaffia", aldus De Vries. Maar volgens hem zijn de zaken die uit deze boekhouding naar boven zijn gekomen ’kneuterige projectjes’ vergeleken bij de afspraken van zes grote bouwondernemingen rond de verdeling van het werk aan miljardenprojecten als de Betuwelijn en de HSL. „Daar weet Justitie van maar legt dat naast zich neer. Mijn cliënt wordt geofferd en de echt grote zaken gaan in de doofpot. Vooroverleg en prijsafspraken waren kuddegedrag, van een hele grote kudde."

Ook de rechtbank kan volgens Doorenbosch niet beweren dat zij onbevangen tegenover de verdachten staat. „Die zijn toen al publiekelijk veroordeeld. En daar komt nog eens de invloed van de media overheen, die maximaal gepubliceerd hebben over deze zaak."

Volgens officier van justitie M. Koelewijn is er wel degelijk onderscheid tussen wat tijdens de parlementaire enquête is gebeurd en deze strafzaak. „Dat was waarheidsvinding, niet het aanwijzen van schuldigen", stelde zij. Zij beweert ook dat Justitie niet selectief te werk is gegaan. „We hebben gekozen uit al die projecten in de Bos–boekhouding. En daaruit weer de belangrijkste spelers in het veld." Op het feit dat deze schaduwboekhouding er slechts een is uit een hele serie in alle geledingen van de bouwsector ging zij niet in.

Na deze zogenoemde regiezitting van enkele dagen, waarin rechtbank, advocaten en het OM de lijnen uitzetten, zijn veertig dagen uitgetrokken voor de daadwerkelijke behandeling van de zaak.