„Arabische landen laten Palestijnen in de kou staan”
Het zijn moeilijke dagen voor de Palestijnen. Niet alleen lijden zij net als andere volken onder de gevolgen van het coronavirus, ze krijgen ook de ene na de andere politieke tegenvaller te verwerken.
De Arabische Liga weigerde deze week een Palestijnse resolutie aan te nemen die de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) veroordeelt voor de normalisering van de relaties met Israël. Volgende week moeten Israël en de VAE het verdrag officieel sluiten in Washington.
De Palestijnse minister van Buitenlandse Zaken, Riyad al-Maliki , vroeg de Arabische landen of ze nog achter het Arabische Vredesinitiatief van 2002 staan. Dat plan stelt dat de Arabische landen de betrekkingen met Israël pas normaliseren als er een Palestijnse staat is gesticht op basis van de grenzen van voor 1967. In de Zesdaagse Oorlog van dat jaar nam Israël de Westelijke Jordaanoever in.
De VAE wijkt echter van dat idee af. Ook Bahrein is inmiddels om. Vrijdag maakte president Donald Trump bekend dat ook die Golfstaat de betrekkingen met Israël normaliseert. Oman zal mogelijk volgen. In de relatief gematigde Arabische wereld lijkt de oppositie tegen Israël uit elkaar te vallen – zonder concessies van Israël.
Hebben de Emiraten de Palestijnen de rug toegekeerd? Op deze vraag ging deze week prof. Sari Nusseibeh in tijdens een videogesprek met journalisten. Gezeten tussen hoge boekenkasten plaatste de filosoof en oud-rector van de Al-Quds Universiteit in Jeruzalem de gebeurtenissen in historisch perspectief.
„De zich ontvouwende geschiedenis keert zich tegen de Palestijnen”, concludeert hij. „Ik zie niet hoe het conflict opgelost kan worden. Het duurt al een eeuw en het gaat steeds maar door. Daarbij is Israël langzamerhand het hele gebied tussen de zee en de rivier gaan beheersen. Het heerst ook over niet-Joden onder diverse regimes.”
„Palestijnen zijn bereid de tweestatenoplossing te bereiken op basis van de grens van 1967. Maar er bestaat geen interesse meer onder Israëliërs om tot een billijke regeling te komen. Nu zien we dat Palestijnen het noodzakelijk vinden zich te verzetten en tegen te stemmen, zonder dat zij hun politieke rechten bereiken.”
Politici vertellen de Palestijnen dat het in 1993 gestarte vredesproces in Oslo is mislukt. De tweestatenoplossing is niet bereikt. „Het is waar dat onderhandelingen niets hebben opgeleverd. Maar de Arabische top heeft ook niets voor elkaar gekregen. De steun die Palestijnen in de afgelopen decennia van de Arabische wereld hadden, droeg geen vrucht. Niets lijkt te werken. De dingen gaan nu achteruit. Dit veroorzaakt veel pijn bij de Palestijnen.”
Het is volgens hem goed mogelijk dat er een Arabisch-Israëlisch vrede ontstaat buiten de Palestijnen om. Meer Arabische landen kunnen besluiten verdragen te sluiten – en dat ten koste van een oplossing van het Palestijns-Israëlisch conflict.
Nusseibeh geeft echter ook toe dat ook de Palestijnen fouten hebben gemaakt. Hij was verbaasd toen de Palestijnse president Mahmoud Abbas niet bereid was een deal te sluiten met de Israëlische premier Ehud Olmert, die hem in 2008 een vredesaanbod deed. „Beide zijden hebben fouten gemaakt in de afgelopen veertig jaar.”
Maar de filosoof sluit een deal tussen Israël en de Palestijnen niet helemaal uit. Landen als Turkije, Qatar en de VAE kunnen ook als bemiddelaars optreden. „Palestijnen moeten alle middelen gebruiken die hun tot beschikking staan.”