Rumsfeld zei dit maandag in New York tijdens een bijeenkomst van de denktank Council on Foreign Relations.

Deze uitspraak markeert een opmerkelijke ommezwaai, want op 26 september 2002 zei Rumsfeld dat zijn ministerie beschikte over „bewijzen voor het bestaan van betrekkingen tussen Bagdad en al-Qaida” en „bewijzen voor de samenwerking” van het regime van Saddam Hussein met de terreurorganisatie. „Wij beschikken over bijzonder betrouwbare informatie betreffende hoge contacten tussen Bagdad en al-Qaida, onder meer betreffende het trainen van al-Qaida-aanhangers in het gebruik van biologische en chemische wapens”, aldus Rumsfeld twee jaar geleden.

Rumsfelds ommezwaai komt na een nieuwe analyse van de inlichtingendienst CIA, die geen geloofwaardige informatie kan vinden over formele betrekkingen tussen Bagdad en al-Qaida. Het waren deze betrekkingen plus de vermeende aanwezigheid van massavernietigingswapens die voor de regering-Bush de rechtvaardiging vormden om Irak in maart vorig jaar binnen te vallen.

Tijdens zijn optreden voor de VN-Veiligheidsraad in 2003 kort voor de invasie noemde minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell de aanwezigheid van Abu Musab al-Zarqawi als een van de bewijzen voor de samenwerking tussen Bagdad en al-Qaida. Deze bewering werd later vrijwel letterlijk herhaald door president Bush.

Volgens de CIA-analyse zijn er geen concrete aanwijzingen over formele samenwerking tussen de groep van al-Zarqawi -die nu een belangrijke rol speelt in de rebellenbeweging in Irak- en al-Qaida. Evenmin zijn er aanwijzingen voor formele samenwerking tussen Zarqawi en het regime van Saddam Hoessein. De CIA-analyse bevestigt de bevindingen van de onafhankelijke septembercommissie, die eerder dit jaar al ernstige vraagtekens zette bij de vermeende samenwerking tussen Bagdad en al-Qaida. Ondanks deze twijfels suggereerde president Bush vorige week tijdens zijn eerste verkiezingsdebat met senator John Kerry nog een verband tussen het regime van Saddam en al-Qaida.