„Jaag werknemer met verstandelijke beperking niet op”
Zet een werknemer met een licht verstandelijke beperking niet onder druk. Behandel die persoon ook niet als een kind.
Dat adviseert Huib Dorst aan werkgevers die mensen met een licht verstandelijke beperking een baan willen bieden. Dorst is in het Zeeuwse Oud-Vossemeer locatiemanager bij De Schutse. Die reformatorische instelling biedt zorg aan mensen met een verstandelijke handicap.
Werkgevers beseffen vaak niet dat iemand met een licht verstandelijke beperking moeite heeft met het begrijpen en uitvoeren van taken, stelt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) dinsdag in een rapport. Dorst deelt die conclusie „volledig.” Hij is in Oud-Vossemeer kartrekker van een project dat mensen met een licht verstandelijke handicap aan een reguliere baan probeert te helpen.
Varkenshokken
Ook in reformatorische kring verwacht een baas nogal eens te veel van dat soort werknemers, merkt Dorst. „Dan moet iemand bijvoorbeeld binnen drie uur twintig varkenshokken schoon maken. Maar grote kans dat de persoon zich laat afleiden, bijvoorbeeld door een tractor die het erf op komt rijden. Vervolgens loopt de planning in het honderd en ontstaan spanningen. Stel dat een jongeman met een verstandelijke beperking een dag met een conciërge mag meedraaien. Die geeft hem de opdracht het snoepautomaat te vullen. Een halfuur later merkt de conciërge dat het automaat niet is gevuld en de jongeman met leerlingen staat te kletsen.”
Werkgevers moeten erop bedacht zijn dat personeel met een licht verstandelijke beperking vaak te hoog van zichzelf opgeeft, weet Dorst. „Zo’n werknemer wil bijvoorbeeld graag op de tractor rijden en vertelt dat hij in de boomgaard van zijn oom de tractor mocht besturen. Terwijl het in werkelijkheid niet verantwoord is zo’n personeelslid op zo’n voertuig te laten rijden.”
Vaardigheden
Bedrijven die mensen met licht verstandelijke beperking in dienst nemen, dienen zich grondig voor te bereiden, beklemtoont Dorst. „Maak een persoonsbeeld van de werknemer met een beperking. Wie is Jantje? Wat zijn zijn vaardigheden? Wat mag je wel en niet van hem verwachten?”
Het advies van het SCP om op de werkvloer coaches aan te stellen voor mensen met een licht verstandelijke beperking, ondersteunt Dorst zonder meer. „Eigenlijk heeft deze groep werknemers constant een steuntje in de rug nodig.”
Aan te bevelen is ook om het personeel bij te praten als iemand met een verstandelijke beperking de gelederen versterkt, weet de Zeeuwse locatiemanager. „Besteed er tijdens een personeelsvergadering aandacht aan. Geef mensen mee dat je volwassen mensen met een beperking, ook al hebben ze misschien het niveau van een 10-jarige, niet als een kind moet behandelen. Stop ze als het ware niet in een apart hoekje.”
Vaatwasser
Vaak is het raadzaam om voor een stagiair of werknemer met een beperking een gedetailleerd werkplan te maken. Bied structuur, legt Dorst uit. „Bij ons op de locatie in Oud-Vossemeer heeft een jonge vrouw met een licht verstandelijke beperking een baan in het huishouden. ’s Ochtends kan ze de computer starten en haar takenlijst opzoeken. Punt voor punt staat aangegeven wat haar werk is. Zo laat de vaatwasser uitruimen, zo laat de kamers poetsen, enzovoorts.”
Waak ervoor mensen met een beperking op de werkvloer te veel onder druk te zetten, waarschuwt Dorst. „Accepteer dat de vrouw die bij ons huishoudelijk werk verricht uit haar doen kan zijn door een onverwachte gebeurtenis en eis niet dat ze haar werk binnen de afgesproken tijd afmaakt. Een ander voorbeeld: Wij pakken arbeidsmatig zakjes nootjes in. Toch is dat niet te vergelijken met nootjes inpakken in een fabriek. Als bij ons bij wijzen van spreken niet meer dan zes zakjes op een dag dichtgaan, zij dat zo. Terwijl bij een bedrijf er echt zestig moeten worden verpakt.”
Als mensen met een beperking te veel worden opgejaagd, kan dat funeste gevolgen hebben, weet Dorst. „Ik heb vaak gezien dat ze dan in een enorme spagaat terechtkomen. Zeker als ze al op jonge leeftijd worden overvraagd en continu op hun tenen lopen. Dat leidt vaak tot psychische problematiek.”
