Trump is niet populair in Michigan
De verbijstering in 2016 was groot. Niet Hillary Clinton, maar Donald Trump won het presidentschap, onder meer door een verrassende overwinning in Michigan. De staat, onderdeel van de Democratische ‘blauwe muur’, kleurde met nipt verschil Republikeins rood. Kan Trump dit huzarenstukje in 2020 herhalen?
Michigan wordt omgeven door vier van de vijf Grote Meren en wordt door het water zelfs in tweeën gedeeld. Het noordelijk schiereiland is dunbevolkt, heuvelachtig en bebost. Het zuidelijke deel van de staat is redelijk vlak en bevat verschillende verstedelijkte regio’s.
Miljoenenstad Detroit is als thuishaven van General Motors, Ford en Chrysler het hart van de Amerikaanse auto-industrie. In de westelijke gedeelten rond Grand Rapids en Holland wonen veel Amerikanen met Nederlandse wortels. Eén van hen is de huidige ambassadeur in Nederland, Pete Hoekstra.
Sinds eind jaren 90 heeft de Democratische Partij de meeste belangrijke politieke functies in Michigan in handen: beide Senaatszetels en het grootste deel van de tijd ook het gouverneurschap. Van 1992 tot 2012 stemde het grootste deel van de kiezers ook op de Democratische presidentskandidaat. Toch is er altijd een fors deel van de inwoners dat de Republikeinen steunt.
Door een lagere opkomst onder de Democraten verloor Hillary Clinton in 2016 onverwachts met 10.000 stemmen verschil (van de 4.800.000). President Obama had in 2012 nog een voorsprong van 450.000 stemmen op de toenmalige Republikeinse kandidaat Mitt Romney. Mede daardoor rekenden de Democraten er niet op dat zij in 2016 zouden kunnen verliezen in Michigan en richtte Clinton haar aandacht op andere staten. Een dure misrekening, zo bleek op de verkiezingsdag.
De Democraten hebben van hun fout uit 2016 geleerd. Gouverneur Gretchen Whitmer profileert zich als felle criticaster van Donald Trump. De twee liggen regelmatig in de clinch over onder meer politie-inzet bij rellen en de aanpak van het coronavirus. Volgens de president verhindert zij zelfs dat hij een grote campagnebijeenkomst organiseert in de staat, hoewel haar woordvoerder ontkent dat hierover contact is geweest. Intussen investeert de Democratische Partij miljoenen in de staat om kiezers te mobiliseren. Historisch gezien heeft zij een grotere achterban dan de Republikeinen. Komen al die kiezers opdagen, dan is een overwinning voor Joe Biden binnen handbereik.
Bovendien heeft Trump zich de laatste tijd in Michigan niet populair gemaakt. Zijn persoonlijke aanvallen, vernederende beschrijvingen van vrouwen en immigranten en opmerkingen over het coronavirus „slaan op 70 procent van de inwoners van Michigan”, aldus de Democratische politicus Dan Kildee. Verder hebben kiezers veel meer vertrouwen in de aanpak van het coronavirus door gouverneur Whitmer. Ook een botsing over stemmen per brief tussen Trump en de regering van de staat is niet bij iedere inwoner goed gevallen. De president dreigde daarbij federale gelden niet over te maken wegens vermeende stemfraude.
Republikeinen in Michigan roepen hem al maanden op zijn toon te matigen. Dat is de president vooralsnog niet van plan. Andere partijgenoten geloven in een nieuwe overwinning voor Trump. „Hij werd in 2016 onderschat en nu opnieuw”, zei de Republikeinse politieke strateeg John Truscott recent tegen de New York Times.
Wat is een swing state?
Hoewel de Amerikaanse presidentsverkiezingen in alle vijftig staten plaatsvinden, is in de meeste de uitslag van tevoren al bekend. Het is slechts spannend in een tiental staten, de zogeheten ”swing states”. Hier kan zowel Joe Biden als Donald Trump de overwinning behalen, omdat er ongeveer evenveel Republikeinse als Democratische kiezers wonen.