Exitpoll voorspelt ruime winst voor Loekasjenko
Volgens de officiële exitpoll heeft Alexander Loekasjenko de Wit-Russische presidentsverkiezing gewonnen, zoals verwacht. De huidige autocratische machthebber zou, hoewel nog niet alle stemlokalen zijn gesloten wegens een rij wachtenden, kunnen rekenen op 79,7 procent van de stemmen. Zijn uitdaagster Svetlana Tichanovskaja, kandidaat tegen wil en dank, haalt volgens de peiling van het staatspersbureau 6,8 procent.
Tichanovskaja liet zondagavond laat weten haar nederlaag niet te accepteren. „Van erkenning van zo’n verkiezingsresultaat kan geen sprake zijn”, zei haar woordvoerster Anna Krasoelina. Ze omschreef het als „ver van elke realiteit”. Vrijwel niemand gelooft dat het er eerlijk aan toe is gegaan. Onafhankelijke onderzoeken in het buitenland suggereerden dat 71 procent voor Tichanovskaja en 10 procent voor Loekasjenko dichter bij de werkelijkheid is.
Loekasjenko, die in 1994 aan de macht kwam, won doorgaans met percentages die alleen bekend zijn van Noord-Korea. Van serieuze oppositie was nooit sprake. Dat was nu niet anders. Onder anderen de echtgenoot van Tichanovskaja had de politieke ambitie Loekasjenko op te volgen en van Wit-Rusland een moderne staat te maken maar werd gearresteerd. Zijn 37-jarige vrouw besloot daarop zonder politieke ervaring naar voren te treden met als belangrijkste belofte binnen een half jaar echte, vrij verkiezingen te houden.
Zover liet de ‘laatste dictator van Europa’ het zoals voorspeld niet komen. Het moet hem echter verontrusten dat Tichanovskaja, met steun van twee andere oppositieleidsters, in korte tijd zo populair werd. Ook al is dat in de officieuze ‘uitslag’ niet te zien. Duizenden Wit-Russen gaven niet eerder zo luid op straat blijk van hun ongenoegen en eisten verandering.
Dat gebeurde zondagavond opnieuw toen de ‘eclatante zege’ van Loekasjenko zich aftekende, niet alleen in Minsk. Daar stonden politie en legereenheden al klaar om in te grijpen. Actievoerders loofden de oppositie met applaus en geclaxonneer. Een onbekend aantal is gearresteerd na botsingen met veiligheidsfunctionarissen. Lokale media meldden ook protesten in andere steden, waaronder Brest. Berichtgeving werd bemoeilijk door uitvallen van het internet.