Vooralsnog zullen weinig (doop)leden het bestaan om kritiek op de preek te leveren via Twitter of Facebook. Dat vindt men kennelijk iets te gewaagd. Anders is het als de preek in de smaak valt. Een positieve opmerking kan geen kwaad.

Inmiddels weten we ook dat ons land miljoenen virologen telt. Met de uitbraak van het coronavirus is de kennis van virussen kennelijk sprongen vooruit gegaan. In interviews, reportages en opiniebijdragen spuien de veelal academisch geschoolden hun kennis, of beter: geven hun visie. In tweets en op discussiefora spreekt het volk, of zoals men van zichzelf zegt: het gezond verstand. Vaak zijn dat bijdragen waarvan de inhoud sterk afwijkt van hetgeen Jaap van Dissel en zijn medewerkers vertellen.

Dat er in ons land de ruimte is om een eigen mening te hebben en die uit te dragen, is een groot goed. Wie kennisneemt van de situatie in dictaturen zal deze vrijheid zeer waarderen.

Het is zeker waar dat predikanten er soms baat bij kunnen hebben als gemeenteleden hen wijzen op omissies. Evenzo is het goed als deskundigen de overheid kritisch volgen bij de beleidsvorming. Geen mens is onfeilbaar. De regering erkent dat ook. Er zijn in de echterliggende maanden fouten gemaakt, zo heeft premier Rutte recent nog gezegd. Elke predikant zal (moeten) erkennen niet verder te komen dan leerjongen te zijn.

Maar ook hier geldt: het is de toon die de muziek maakt. Wie op felle toon, zonder nuance, kritiek oefent op predikant of premier, is onredelijk. Soms wekken opponenten de indruk zelf bijna onfeilbaar te zijn, zo heftig van toon is hun reactie. En dat geldt natuurlijk ook in andere situaties.

De moderne media werken dit in de hand. Het beperkte aantal tekens dat een tweet mag bevatten, maakt dat er nauwelijks ruimte is voor nuance in een reactie. Daar komt nog bij dat het gemak waarmee via Twitter kan worden gereageerd, mensen als het ware uitnodigt om een gedachte of emotie spontaan te versturen. Hoeveel mensen zijn er niet die hun woede koelen in een tweet?

Er zou al veel gewonnen zijn als mensen eerst tot tien tellen voordat ze een bericht maken. Wie even nadenkt voordat hij gaat typen en beseft dat hij zelf ook feilbaar is, zal voorzichtiger zijn met het rondsturen van zijn mening. Ook hier geldt het woord van de apostel Paulus: „Uw woord zij te allen tijde in aangenaamheid, met zout besprengd, opdat gij moogt weten, hoe gij een iegelijk moet antwoorden.” Dan is kritiek zeker nog mogelijk; en heeft ze waarschijnlijk ook meer resultaat.