Oppositie Wit-Rusland wantrouwig over ‘vroeg stemmen’
Kiezers in Wit-Rusland kunnen vanaf dinsdag al een stem uitbrengen voor de presidentsverkiezingen van zondag. Dan hoopt de autoritaire leider Aleksandr Loekasjenko (65) weer herkozen te worden. De oppositie vreest voor fraude en roept kiezers op nog even te wachten met stemmen.
Het vroege stemmen is volgens staatsmedia bedoeld voor mensen die komend weekend geen tijd hebben. Oppositiekandidaat Svetlana Tichanovskaja vertrouwt de autoriteiten niet en heeft aanhangers gevraagd pas op de laatste dag een stem uit te brengen. Dan zou er minder tijd zijn voor gesjoemel met stembiljetten.
De 37-jarige Tichanovskaja heeft aanhangers ook opgeroepen een witte armband te dragen. Onafhankelijke waarnemers kunnen volgens haar dan beter inschatten hoeveel steun er is voor haar kandidatuur.
Ook waarnemers houden rekening met gesjoemel bij de verkiezingen in de voormalige Sovjetstaat, die ook wel ‘de laatste dictatuur van Europa’ wordt genoemd. Loekasjenko regeert het land al sinds 1994 en zijn politieke rivalen worden op allerlei manieren tegengewerkt.
Zo zijn belangrijke oppositiefiguren in de aanloop naar de verkiezingen opgepakt of gevlucht. Daardoor kon de politiek onervaren Tichanovskaja uitgroeien tot de voornaamste rivaal van de president. De huisvrouw stelde zich kandidaat na de arrestatie van haar echtgenoot.
De oppositie tegen Loekasjenko heeft dit jaar een nieuwe impuls gekregen door onvrede over de economie en diens aanpak van de uitbraak van het coronavirus. Er kwamen vele duizenden mensen af op verkiezingsbijeenkomsten met Tichanovskaja.
De politica riep haar aanhangers eind juli tijdens een bijeenkomst op hun angst te overwinnen. „Denken jullie dat ik niet bang ben? Ik ben iedere dag bang”, erkende ze. „Maar ik verzamel mijn moed en overwin mijn angst.”
Loekasjenko probeert kiezers ondertussen te paaien door ze meer welvaart in het vooruitzicht te stellen. „Binnen vijf jaar zal het gemiddelde salaris in Wit-Rusland verdubbelen”, beloofde hij.
De president lijkt ook bereid te zijn de relatie met buurland Rusland op het spel te zetten om aan de macht te kunnen blijven. De Wit-Russische autoriteiten maakten onlangs bekend dat tientallen Russische huurlingen zijn opgepakt. Die zouden van plan zijn geweest het land te destabiliseren in de aanloop naar de verkiezingen.
Rusland zegt dat die mannen op doorreis waren naar een ander land, maar volgens Loekasjenko is dat een leugen. Hij stelde dat de huurlingen alles hebben opgebiecht. Ze zouden opdracht hebben gehad in zijn land te wachten op nadere instructies.