Hamsteren is eigenlijk een teken dat je geen buffer hebt, want bij een goed gevulde voorraadkast is er geen noodzaak om te hamsteren. Toen ik jong was hadden mijn ouders een kelderkast vol met producten waarmee ze een maand lang vooruit konden.

Vroeger was een goed gevulde provisiekast heel normaal. Nu ik in de stad woon, merk ik dat collega’s dagelijks hun eten kopen. Als al deze mensen in één keer naar een ‘gezonde’ voorraad van twee weken gaan, dan is het bevoorradingssysteem van voedsel daar niet op ingesteld.

Veel mensen krijgen een probleem als ze een week niet naar de winkel kunnen. Ik denk dat mensen dat, toen de coronacrisis begon, bewust of onbewust aanvoelden en hun voorraad gingen aanvullen.

Belachelijk

Een bekende van me vond voor een paar dagen eten in huis hebben al hamsteren. Terwijl ik iemand anders sprak die het hamsteren ook belachelijk vond, maar tegelijkertijd zei dat hij drie maanden voedsel op voorraad had. Hij hamsterde niet, maar was wel een hamster.

Hamsteren wordt als egoïstisch gezien, maar te laat een voorraad aanleggen is niet slim en dan ontstaan er ook lege schappen.

Op tijd voorraad hebben is een vorm van sparen. Doe je dat tijdig met zaken die je altijd eet, dan ontstaan die lege schappen ook niet. Te laat een voorraad aanleggen is zowel persoonlijk als maatschappelijk onverstandig.

Mensen met weinig budget kunnen geen voorraad aanleggen en hebben geen toegang meer tot betaalbare producten. Zij moeten dan met hun al beperkte budget duurdere merken kopen. Ook zorgt in paniek hamsteren voor hogere prijzen.

Schaarste

Een ander effect is dat schaarste zorgt voor meer schaarste. Iedere verkoper weet dat het gevoel iets mis te lopen een drang geeft om te kopen. Dus als er zaken op rantsoen gaan of als mensen nadrukkelijk wordt aangeraden niet te hamsteren, dan gaan mensen dit juist wel doen.

De kans is groot dat bij een tweede golf van coronabesmettingen mensen opnieuw niet rationeel handelen en besluiten te hamsteren. In Australië is er zo’n tweede golf aan de gang en eind juni werd daar voor de tweede keer massaal wc-papier ingeslagen.

Verstandig

Hamsteren in rustige tijden is verstandig en voorkomt hamsteren in kritieke tijden. Tekorten en prijsopdrijving worden daarmee voorkomen. Het extreme ad hoc hamsteren is gewoon paniek.

Wc-rollen verzamelen is geen noodzakelijke levensbehoefte, met een krant kun je desnoods ook je behoefte afvegen. Een dag geen eten is urgenter dan een dag geen wc-rol.

Heb je tijdig een voorraad en je buren of familie hebben te kort, deel dan van je overvloed. Help elkaar als er een tweede lockdown komt. Koop alleen wat je anders ook gebruikt en doe alles met mate. Te veel is onnodig, te weinig is onverstandig en te laat is onverantwoord.

De auteur is Master of Financial Planning. Volgende keer: Beleggen in maatschappelijk onzekere tijden? Suggesties of vragen? financieel@refdag.nl