Kabinet eens met voorstel coalitie
De voorstellen van de coalitiefracties om de Miljoenennota 2005 voor ruim 1 miljard te wijzigen, vervat in een gezamenlijke motie, „stuiten op hoofdlijnen niet op bezwaar” bij het kabinet, zo bleek woensdag bij de afronding van de algemene beschouwingen in de Tweede Kamer.
Dat betekent dat er een langere overgangsperiode komt voor de ingrepen in VUT en prepensioen, dat de onderwijsbezuinigingen niet doorgaan, dat het grijze kenteken behouden blijft en dat een ontslagvergoeding niet wordt verrekend met een WW-uitkering. Ook worden de voorgenomen bezuinigingen in de kunstsector gehalveerd en blijft de fiscale regeling voor speelfilms in stand.
Zalm had woensdag wel wat kritiek op de coalitieplannen, maar hij gaf CDA-fractievoorzitter Verhagen toe dat de voorgestelde versoepelingen het draagvlak voor de kabinetsvoornemens bij de burgers wel zullen vergroten. Ook het Centraal Planbureau (CPB) ziet geen bezwaren in de coalitievoorstellen. Die hebben nauwelijks effect op economische groei, werkgelegenheid, koopkracht en financieringstekort.
De kritiek van Zalm spitste zich toe op de manier waarop de regeringsfracties hun voorstellen willen dekken. Ze willen onder meer dat de ministeries van VROM en Onderwijs effectiever gaan werken. Ook willen ze bezuinigen op overheidsvoorlichting. Samen moet dat 50 miljoen euro opleveren. Volgens Zalm kan dat bedrag alleen worden binnengehaald als er ambtenaren worden ontslagen. Mocht dat het geval zijn, dan mag het kabinet wat de coalitiepartners betreft naar alternatieven zoeken in het overheidsapparaat. Het kabinet zal de Kamer binnen enkele dagen laten weten hoe het de motie denkt uit te voeren.
De tegenbegrotingen van de oppositiefracties sabelde Zalm in amper een halfuurtje neer. Volgens de VVD-bewindsman zijn die vooral gericht op successen op de korte termijn en bevatten ze te weinig prikkels voor mensen om aan de slag te gaan.
De oppositiefracties vinden de coalitiemotie overigens onvoldoende. Onder aanvoering van PvdA-leider Bos kwamen ze met alternatieve voorstellen. Daarin vroegen ze het kabinet onder meer opnieuw met werkgevers en werknemers te gaan praten over VUT en prepensioen.
Zalm ontkende woensdag dat hij de wat denigrerende term ”tegeltjeswijsheden” ruim twee jaar geleden gebruikte in verband met het door Balkenende opgestarte debat over waarden en normen. „Van dat debat ben ik een voorstander. De ”tegeltjeswijsheden” hadden een veel bredere strekking. Ik vond gewoon dat er in de regeringsverklaring van Balkenende I wat te veel CDA-slogans stonden.” Volgens Zalm staat het hele kabinet achter het waarde- en normendebat.
De waarnemend premier keerde zich woensdag tegen zijn partijgenoot Van Aartsen, die de dag daarvoor had beweerd „dat religie in de Nederlandse samenleving geen bindmiddel is” en Nederland geen christelijk land kan worden genoemd. Volgens Zalm wonen we wel degelijk in een christelijk land. „Nederland is vergeven van de christelijke waarden en normen.”
De VVD’er hekelde in dit verband FNV-voorzitter De Waal, een van de scherpste critici van dit kabinet. De Waal heeft enkele ministers als „leugenaar” en „oplichter” betiteld. Dat getuigt volgens Zalm van een gebrek aan respect.